GİRESUN İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

Cenaze Gelenekleri

Ölüm olayında cenaze en kısa sürede evine getirilir. Gömülmeden önce cenaze bir gün evde bekletilir. Bu bekletme gurbette bulunan yakınlarının gelişlerini bekleme ve öleni son yolculuğuna uğurlamadan önce, evinde ailesi ile bir gece daha geçirmesini sağlama amacı ile yapılır. Bu süreçte cenaze yakınları ölünün başında ağlarlar. Bu ağlama çoğu zaman sesli, hatta feryat şeklinde olur. Ağlayanların sessiz ağlaması durumunda “yaşın yaşın ağladı”, sesli ve sözlü ve sözlü ağlaması halinde “dil döküp ağladı” tabiri kullanılır. Cenaze evine baş sağlığı için, yakınları ve komşuları gelir. Cenaze sahiplerine bir isteklerinin bulunup bulunmadığı sorarlar. Öldüğü andan itibaren genişçe bir odanın içinde ayakları kıbleye gelecek şekilde yere serilen bir yatağına yatırılır. Ölenin üzerine bıçak konur; kimi yerlerde ikinci gün yattığı yere taş ve su da konur. Bu işlemler sırasında çenesi ve ayakları bağlanır. Gözleri açıksa kapatılır. Bu işleme “teneşür’e vurma” denir. Teneşürde bulunan cenazenin etrafına halka şeklinde oturulur. Cenaze başında defin işlemi yapılana kadar yakınları nöbetleşe ağlayarak beklerler. Burada gelen talebe göre, ölünün yüzü açılarak ziyaretçilere gösterilir. Definden birkaç saat önce ölü din görevlileri tarafından alınarak “yuğuma kaldırılır”  yani yıkanır. Kadın cenazesinde ise bu işi kadınlar yapar. Cenazenin defni çoğunlukla öğlen namazına müteakip olur. Evin kapısından ayrılmadan önce, din görevlileri tarafından “kapı duası” denilen dualar okunur. Kılınan cenaze namazından sonra (eskiden ve hala kimi yerlerde cenazeye katılanlara “ıskat” denilen miktarı günün şartlarına göre ayarlanan parayla bir adet ekmek verilir.) cenaze omuzlar üzerine alınarak defnedilecek mezarlığa götürülür. Ölü, yakınları ve sevenlerinin gözetiminde ve kalabalık din görevlerinin katılımıyla toprağa verilir. Ölüyü kabire yakınları koyarlar ve mezar üzerine sırasıyla toprak atarlar. Defin işlemi bittikten sonra mezar başında bir saat civarında dua edilir ve Kur’an okunur. Böylece defin işlemi sona erer. Geleneklere göre cenaze çıkan evde bir hafta yemek pişirilmez. Genellikle komşular tarafından pişirilip getirilir. Defin işlemi bittikten sonra cenaze evine ziyaret başlar. Mahalli ağızda ziyarete gitme işlemine “yasa gitmek” veya “yas etmek” denir.



Kaynakça: 
- Giresun  Kent Kültürü- Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları/