195- ÇARŞI CAMİSİ
İlçesi : Tirebolu
Mahalle/Köyü : Yeniköy Mahallesi
Kadastral Durum : Ada: 67 Parsel: 2
Karar / Tarih : 24. 03. 1998 / 3094
Yapım Tarihi : 1947
Yaptıran : Ahmet Nemli ve eşi Mürüvvet Nemli
Yapı Tipi : Cami
Giriş kapısı üzerinde yer alan kitabesinde Molla Hasanoğullarından Ahmet Nemli ve eşi Mürüvvet Nemli tarafından 1947 yılında yeniden inşa edildiği yazılıdır.
Kâgir sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney yönünde, uzunlamasına dikdörtgen planlıdır (14.70 X 10.90 m.). Beden duvarlarında malzeme olarak düzgün yonu andezit taşı kullanılmıştır. Son cemaat yeri ve harimden oluşan caminin tek şerefeli minaresi vardır. Cami, meyilli bir arazi üzerinde yer aldığından, kot farkından yararlanılarak, doğu cephesinde giriş ve pencereleri bulunan, günümüzde ibadet yeri olarak kullanılan bodrum katı vardır. Caminin üzeri, çinko sacla kaplı kırma çatı ile örtülüdür.
Kuzey cephesinde yer alan son cemaat yerinin, sonraki yıllarda genişletilmiş olduğu görülür. Betonarme olan bu ekin cephesi plastik malzeme ile kaplanmıştır. Özgün olan son cemaat yerinin yuvarlak formlu sütunları korunmakla birlikte, yanlarına beton direkler dikilmiştir. Sütunların kaide ve başlıkları aynı formdadır. Camide yer alan pencereler, dikdörtgen formlu ve yuvarlak kemer açıklıklıdır. Alt sıra pencereleri, üst sıradakilere göre büyük boyutludur. Alt sıra pencereleri demir, üst sıra pencereleri ise alçı şebekelidir. Pencere söveleri, cephe yüzeyinden hafif taşırılmıştır. Bodrum pencereleri dışındaki bütün pencereler aynı formdadır. Caminin batı cephesi, üç adet alt, üç adet üst pencereden oluşur. Doğu cephesi, bodruma açılan kapı ve iki yanında birer adet kare formlu pencere ile üç adet alt, üç adet üst pencereden oluşur. Güney cephesi iki adet alt, iki adet üst pencereden oluşur. Cepheler, üstte kısa tutulmuş profilli taş saçakla son bulur. Caminin kuzeydoğu köşesinde yer alan minaresi, sonradan ilave edilen son cemaat yerinin içinde kalmıştır. Minarenin soğan biçimli pabuç kısmı, saçak seviyesinden başlar. Onaltıgen gövdeli olan minare, tek şerefelidir. Şerefe altı, içbükey ve dışbükey silme sıraları ile geçilmiştir. Şerefe korkulukları taştır. Şerefeden sonra incelerek yükselen petek kısmının üstünde konik külah yer alır.
Harime giriş, kuzey cephenin ortasında yer alan basık kemerli bir kapı ile sağlanır. Kapının yanlarında, stilize edilmiş dor düzeninde başlıkları olan iki adet sütunce yer alır. Sütunceler, yüzeysel yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Girişin batısında diğer pencerelerle aynı formda bir pencere bulunur. Harimin kuzeyinde yer alan mahfile giriş, son cemaat yerinden verilmiştir. Tek yönlü olan son cemaat yeri, demir parmaklıklı olup, önde kare kesitli 2 adet beton ayakla taşınır. Harimde beden duvarları sadedir. Kesme taş olan mihrap, boyanmıştır. Kenarların birer adet sütunce yer alır. Mihrap nişi yarım yuvarlak formludur. Mihrabın batısında yer alan minber, sonradan olup, basit işçilikli ve lambri malzeme ile yapılmıştır. Kürsü, ahşap olup, sonradandır. Tavanı, lambri ile kaplanmıştır.
Yeniköy Mahallesi camisinin, son cemaat yerinin genişletilen kısmı dışında, cepheleri özgündür. İç mekânda, mihrap dışında kalan bütün mimari birim ve elemanlar yenilenmiştir.
196- YENİKÖY CAMİSİ
İlçesi : Tirebolu
Mahalle/Köyü : Yeniköy Mahallesi
Kadastral Durum : Ada: Parsel:
Karar / Tarih : 29. 11. 1990 / 875
Yapım Tarihi : 1947
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Harimin girişi üzerinde yer alan kitabelik kısmı boştur. Sonradan eklenen son cemaat yeri girişinin yanında 1947 tarihinde inşa edildiği yazılıdır. Kâgir sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney yönünde, uzunlamasına dikdörtgen planlıdır (14.70 X 10.90 m.). Beden duvarlarında malzeme olarak düzgün yonu andezit taşı kullanılmıştır. Son cemaat yeri ve harimden oluşan caminin tek şerefeli minaresi vardır. Cami, meyilli bir arazi üzerinde yer aldığından, kot farkından yararlanılarak, doğu cephesinde giriş ve pencereleri bulunan, günümüzde ibadet yeri olarak kullanılan bodrum katı vardır. Caminin üzeri, çinko sacla kaplı kırma çatı ile örtülüdür.
Kuzey cephesinde yer alan son cemaat yerinin, sonraki yıllarda genişletilmiş olduğu görülür. Betonarme olan bu ekin cephesi plastik malzeme ile kaplanmıştır. Özgün olan son cemaat yerinin yuvarlak formlu sütunları korunmakla birlikte, yanlarına beton direkler dikilmiştir. Sütunların kaide ve başlıkları aynı formdadır. Camide yer alan pencereler, dikdörtgen formlu ve yuvarlak kemer açıklıklıdır. Alt sıra pencereleri, üst sıradakilere göre büyük boyutludur. Alt sıra pencereleri demir, üst sıra pencereleri ise alçı şebekelidir. Pencere söveleri, cephe yüzeyinden hafif taşırılmıştır. Bodrum pencereleri dışındaki bütün pencereler aynı formdadır. Caminin batı cephesi, üç adet alt, üç adet üst pencereden oluşur. Doğu cephesi, bodruma açılan kapı ve iki yanında birer adet kare formlu pencere ile üç adet alt, üç adet üst pencereden oluşur. Güney cephesi iki adet alt, iki adet üst pencereden oluşur. Cepheler, üstte kısa tutulmuş profilli taş saçakla son bulur. Caminin kuzeydoğu köşesinde yer alan minaresi, sonradan ilave edilen son cemaat yerinin içinde kalmıştır. Minarenin soğan biçimli pabuç kısmı, saçak seviyesinden başlar. Onaltıgen gövdeli olan minare, tek şerefelidir. Şerefe altı, içbükey ve dışbükey silme sıraları ile geçilmiştir. Şerefe korkulukları taştır. Şerefeden sonra incelerek yükselen petek kısmının üstünde konik külah yer alır.
Harime giriş, kuzey cephenin ortasında yer alan basık kemerli bir kapı ile sağlanır. Kapının yanlarında, stilize edilmiş dor düzeninde başlıkları olan iki adet sütunce yer alır. Sütunceler, yüzeysel yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Girişin batısında diğer pencerelerle aynı formda bir pencere bulunur. Harimin kuzeyinde yer alan mahfile giriş, son cemaat yerinden verilmiştir. Tek yönlü olan son cemaat yeri, demir parmaklıklı olup, önde kare kesitli 2 adet beton ayakla taşınır. Harimde beden duvarları sadedir. Kesme taş olan mihrap, boyanmıştır. Kenarların birer adet sütunce yer alır. Mihrap nişi yarım yuvarlak formludur. Mihrabın batısında yer alan minber, sonradan olup, basit işçilikli ve lambri malzeme ile yapılmıştır. Kürsü, ahşap olup, sonradandır. Tavanı, lambridir.
Yeniköy Mahallesi camisinin, son cemaat yerinin genişletilen kısmı dışında, cepheleri özgündür. İç mekânda, mihrap dışında kalan bütün mimari birim ve elemanlar yenilenmiştir.
197- KARAAHMETLİ KÖYÜ MEZARLIĞI VE ÇİMEN BABA YATIRI
İlçesi : Tirebolu
Mahalle/Köyü : Karaahmetli Köyü
Kadastral Durum : Ada: Parsel:
Karar / Tarih : 19.03.1992 / 1309
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Mezarlık
İlçeye bağlı Karaahmetli Köyü merkezindeki caminin karşısında yer alan mezarlıkta Osmanlı dönemine ait 12 tane yazılı mezar taşı bulunmaktadır. 1712 ile 1812 yılları arasına tarihlenen bu mezar taşlarından 2 tanesi kadın geri kalan erkek mezar taşıdır. Mezarlığın girişinde yer alan ve 1758 yılında vefat eden Çemenzade Elhac İbrahim Efendi’nin mezarı, yörede Çimen Baba Yatırı olarak bilinmekte ve ziyaret edilmektedir. İbrahim Efendi’nin mezarı ile bitişiğinde bulunan eşi Şehirli Kızı Ayşe Kadın’ın mezarları duvar ile çevrilerek bahçe şekline getirilmiştir. Mezarlıkta yer alan diğer kadın mezarı, Tirebolu Voyvodası Abdi Ağa’nın eşi Fatma Hatun’a aittir. Mezar taşında kaza sonucu öldüğü belirtilen Fatma Kadın’ın ölümü ile ilgili yörede bazı hikâyeler anlatılmaktadır.
198- KİLİSEBURNU KİLİSESİ VE İŞLİĞİ
İlçesi : Tirebolu
Mahalle/Köyü : Kiliseburnu Mevkii
Kadastral Durum : Ada: 3 Parsel: 1-3
Karar / Tarih : 13. 10. 2000 / 3931
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Kilise ve İşlik
Günümüzde özel mülkiyetin kullanımında olan kilise, dikdörtgen planlı ve tek nefli bir yapıdır. İnşa malzemesi olarak kaba yonu ve moloz taş kullanılan kilisenin giriş bölümünün yer aldığı batı duvarı tamamen yıkılmış olup, burası sonradan modern malzeme ile kapatılmıştır. Doğu ucunda tek apsisi olan kilisenin kuzey ve güney cephelerinde içten dışa doğru daralan dikdörtgen formlu ve taş söveli birer pencere vardır. Doğu cephede apsisin üstünde kalan bölümde ise küçük boyutlu ve yuvarlak formlu bir pencere bulunur. İçten beşik tonoz, dıştan beşik çatı ile örtülü olan kilisenin örtü sistemi, duvarlara bitişik ve simetrik yerleştirilmiş taş kolonlarla desteklenir. Tonozun içinde yer yer fresk izleri görülür.
Kilise yakınındaki işlik kompleksi; bekletme havuzcukları, akıtma kanalları ve baskı taşlarından oluşmaktadır. Kompleks; akıtma kanallarının yanı sıra baskı taşları ve bekletme havuzcukları olarak 3 sıra halinde, doğu-batı doğrultusunda kademelendirilmiştir. Bekletme havuzcuklarından en büyüğü yamuk planlı olup (110x150x80x160cm.) 40 cm. derinliğindedir. Büyük havuz, akıtma kanalı ile 65 cm. çapındaki yuvarlak formlu bir başka bir havuza bağlanmıştır. Büyük havuza bitişik 60x135 cm. boyutunda, dikdörtgen daha küçük bir havuz daha bulunmaktadır. Yan yana olan havuzlar kuzeyden güneye doğru konumlandırılmıştır.