İlçesi : Merkez
Mahalle/Köyü : Soğuksu Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 13 Ada: 89 Parsel: 1
Karar / Tarih : 14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi : 1896
Yaptıran : Müslüm
Yapı Tipi : Cami
Caminin, günümüzde kapatılmış olan giriş kapısı üzerinde yer alan kitabesine göre Müslim isminde bir zat tarafından yaptırıldığı, 1896 yılında da Giresun Kaymakamı Mahmut Rüştü Bey tarafından genişletilerek yenilendiği anlaşılmaktadır. Caminin kuzey cephe duvarının köşesinde yer alan bir kitabede, “Giresun Mülkiye Kaymakamı Rüştü Bey Caddesi Sene 1313” yazmakta olup, bulunduğu sokağa Mahmut Rüştü Bey’in isminin verildiği görülmektedir.
Kâgir sistemde inşa edilen yapı, enlemesine dikdörtgen planlıdır (16,4 X 7,6 m.). Malzeme bakımından beden duvarlarında yonu bazalt, kapı, pencere söveleri, kat ve köşe silmeleri ile saçaklarda kesme andezit taş kullanılmıştır. Son cemaat yeri bulunmayan cami, içten ahşap tavan, dıştan dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Yapının doğu cephesinin kuzeyinde yer alan minaresi kare kaideli, çokgen gövdeli ve tek şerefelidir.
Cephe düzenlemesi bakımından, giriş kapısı, pencereler, söveler, kat ve köşe silmeleri, saçaklar dikkati çeken en önemli mimari elemanlarıdır. Yapının asıl girişi kuzey cephenin ortasında olmasına rağmen burası sonradan kapatılarak giriş, doğu cepheye alınmıştır. Giriş kapısı dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlıdır. Giriş kapısı talik hatla yazılmış ve üzeri yaldızlanmış üzerinde dört satırlık bir kitabe yer alır. Kitabenin üzerinde kenarları profilli silmelerle çevrili üçgen bir alınlık vardır. Alınlığın ortasında mermerden madalyon şeklinde düzenlenmiş bir pano içerisinde kitabe yer alır. Girişin iki yanında ikişer adet alt ve üst sıra pencereleri yer alır. Caminin alt sıra pencereleri, dikdörtgen formlu, düz atkı taşlı ve demir parmaklıklıdır. Daha küçük boyutlu olan üst pencereler sivri kemerlidir. Pencereler bütün cephelerde aynı düzenlemeyi gösterir. Batıda dört, kuzeyde sekiz olmak üzere toplam 12 adet pencere vardır. Cepheler üstte, içbükey ve dışbükey profil sıraları ile hareketlendirilmiş andezit taş malzemeli saçak sırası ile son bulur. Saçak püskülleri metal malzemeli olup, tüm cepheyi dolanır. Caminin üzeri dört omuzlu kırma çatı ile örtülü olup, üzeri kiremit kaplamalıdır.
İç mekanda, üç yönlü mahfil dikkati çeker. Sonradan yenilendiği anlaşılan mahfil iki adet taş sütun ile taşınmakta olup, U şeklinde bir plana sahiptir. Güney duvarı ortasında yer alan mihrap, alçı malzeme ile sonradan yapılmıştır. Mihrap nişinin iki yanında birer plaster bulunmaktadır. Plasterlerin üst kısmı iki sıra silmeden sonra ikişer lale motifi ile sonlanır. Üstte diş sırasından oluşan korniş üzerinde kitabelik kısmı yer almaktadır. En üstte, iki volütlü üçgen bir alınlık yer alır. Alınlığın altında Bakara suresinden alınan “Fevelli Vecheke şatra’l-Mescid-i’l-Haram” (Yüzünü Mescid-i Haram’a çevir) ayeti, sülüs yazı ile yazılmıştır. Mihrabın batısında yer alan minber sade olup, özgün değildir. Caminin beden duvarları tavana kadar ahşapla kaplanmıştır. Şu hali ile cami küçük ve bir yapıdır.
Cenâb-ı ve Feyyaz-ı mutlak işbu cami-i şerifin bâni-i evveli olan Müslüm nam-ı zatın ruhuna şâd ianeten ve tevsien tecdidve inşasına bari müstakil olan Giresun Kaimmakamı Mahmut Rüşdü Bey de şâd ve sekeratını asan ve hüsn-i hatimeyi ihsan buyursun. Amin ve bicahi Seyyid’il- mürselin bad. Sene 1313 Hicriye Şevval 28. Saffet Salih Trabzoni Rumi 30 Mart 1312.
Kaynakça:
- Giresun Kent Kültürü- Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları/