Yazılı kaynaklara göre Doğu Pontus Bölgesi’nin önemli yerleşimlerinden biri olan antik Kerasous kentinin 1,7 km açığında bulunan Aretias Adası, Doğu Karadeniz’de antik dönemde ve Ortaçağda yerleşime sahne olmuş tek adadır. Tamamı surlarla çevrili olan adanın içerisinde manastır, kilise, kule, şapel, sarnıç, sunu çukurları gibi yapılar mevcuttur. Yığma yapım sistemiyle inşa edilen surlarda malzeme olarak taş malzeme kullanılmıştır. Ada içerisinde bulunan kilise, doğu batı yönünde dikdörtgen planlıdır. Tek nefli olan yapının apsis kısmı doğu cephesindedir. Yapının kuzey güney ve batı cephesinde girişleri bulunmaktadır. Gözetleme kulesi olarak tanımlanan yapı, moloz taş malzemeden inşa edilmiştir. Yazılı kaynaklara göre dört katlı olduğu düşünülmektedir. Yapı oldukça tahrip olmuştur. Adanın batısında bulunan sarnıç yapısı, surların dışında bulunmaktadır. Yapı, arazinin topografik özelliklerine uygun olarak inşa edilmiş olup sura bitişik vaziyettedir. Adanın doğu kıyısında ana kayaya oyulmuş yedi adet çukur bulunmaktadır. Dairesel ve dörtgen formlu bu çukurlar sunu çukurlarıdır. Ada içerisinde 2011 yılında başlayan ve Celal Bayar Üniversitesi tarafından yürütülen kazı çalışmaları yapılmıştır. Çalışmalar günümüzde halen tamamlanmamıştır.
Kaynakça:
- Dokap - Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı/ Karadeniz'de Zamanın İzleri/Giresun