1- ESKİ HÜKÜMET KONAĞI (REKTÖRLÜK)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Merkez Sultan Selim Mah. Eşref Dizdar Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 11 Ada: 97 Parsel:10
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1886
Yaptıran :Kaptan Yorgi
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Hükümet Konağı)
Giresun Merkez Sultan Selim Mahallesinde bulunan bina, Osmanlı Padişahı Sultan II. Abdülhamit zamanında, Giresun Kazası Belediye Başkanı tarafından Hicrî 1307 (Miladî 1886) yılında Giresun Hükümet Konağı olarak yaptırılmıştır. 1912 yılında kapsamlı bir onarımdan geçirilmiş olan binanın 1917 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında, Rus donanması tarafından bombalanmış ve hasara uğramıştır. 1923 yılına kadar Giresun Kazası’nın Hükümet Konağı olarak kullanılan bina, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması ile birlikte vilayet olan Giresun İlinin valilik binası olarak tahsis edilmiş ve kesintisiz olarak 2004 yılına kadar Giresun Valiliği olarak kullanılmıştır. 2004 yılında Valilik makamının yeni binasına taşınmasıyla aynı yıl bina, Giresun Valiliği tarafından, Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğüne, Giresun Üniversitesi Rektörlük binası yapılması şartıyla tahsis edilmiştir. Bina, 17 Mart 2006 tarihinde Giresun Üniversitesinin kurulmasına müteakip, 23 Mayıs 2007 tarihinden itibaren Giresun Üniversitesi Rektörlük Binası olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Dikdörtgen planlı ve 33X22 m. boyutlarında olan yapı, bodrum üzerine iki katlı olarak yapılmış iç sofalı, kargir bir binadır. Yapı malzemesi olarak pencere, köşe ve kat silmeleri ile saçaklarda kesme taş, diğer bölümlerde düzgün yonu taş kullanılmıştır. Binanın batı ve doğu cephelerinde, üst kat seviyesinin ortasında, sütunlarla taşınan dikdörtgen gövdeli birer çıkma vardır. Sütunlar sanduka şeklinde kaidelere oturmaktadır. Beden duvarından yaklaşık dışa taşan çıkma, üçü önde ikisi yanlarda olmak üzere beş adet pencere ile aydınlatılmıştır. Yuvarlak kemerli bir alınlıkla son bulan çıkmaların bu kısımlarında değişik motiflerle beraber Sultan II. Abdülhamit’e ait birer tuğra bulunmaktadır. Binanın bodrum pencereleri güvenlik açısından küçük boyutlu yapılmıştır. Bu pencereler batı ve doğu cephelerinde yuvarlak formludur. Giriş katındaki pencereler dikdörtgen formlu olup, basık kemerlidir. İkinci kat pencereleri dikdörtgen formludur. Yan cephelerin ortasında sofaya karşılık gelecek şekilde dikdörtgen biçimli geniş bir pencere grubu bulunur. Diğer pencereler ise ön cephedekilerle aynı özellikleri gösterir. Etrafı silmelerle çevrilen bu pencerelerin çoğu içe doğru genişleyen tarzda yapılmıştır. Binanın cephelerini örtüden ayıran ve duvarları yağmurdan koruyan, daire ve köşeli silmelerden oluşan bir saçak kornişi vardır. Saçaklar dar olup, köşelerde ve çıkmaların üzerinde akraterler bulunur. Üst örtü kırma çatı olup, kiremitle kaplıdır. Kuzey - güney istikametinde uzanan binaya giriş, batı ve doğu cephelerinin ortasında bulunan kapı açıklıklarından sağlanır. Ana giriş batı cephesinde olan kapıdır. Çift kanatlı olan kapılar, taş lentoludur. Her iki kapının da üzerinde kitabe mevcuttur. Ancak, sonraki dönemlerde tahrip olan bu kitabelerin okunması oldukça güçtür. Binanın zemin ve üst katları, birer iç sofa ve buraya açılan mekânlardan oluşur. Zemin kattaki sofanın her iki ucundaki C kıvrımı şeklindeki merdivenlerle üst kata ulaşılır. Odalara açılan kapılar ahşap olup, iki kanatlıdır. Kapılar üzerinde havalandırmayı sağlayan bir bölüm vardır. Sofa ve odaların tavanları ahşap olup, sade görünümlüdür. Binada süsleme, kapıların üzerinde ve çıkmaların alınlık bölümünde yoğunlaşmıştır. Bu bölümlerde vazoda çiçekler, gül, akant yaprağı, baklava dilimi şeklinde panolar, rozetler, güneş kursları, ay-yıldız, tuğra gibi bitkisel, geometrik ve yazılı bezemeler görülür. Binanın içi süsleme açısından oldukça sadedir. Odalarda kayda değer bir süsleme unsuru yoktur. Sofanın kuzey ve güney duvarlarında ay-yıldız ve akant yaprağı motifleri vardır.
2- GİRESUN BELEDİYESİ BİNASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Alparslan Caddesi
Kadastral Durum : Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1949
Yaptıran :(Müteahhidi: Mustafa Köymen)
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Belediye)
Alparslan Caddesi No: 1’de yer alır. Eski belediye binasının 1939 yılındaki Erzincan depreminde yıkılması üzerine, 1949 yılında şimdiki bina inşa edilmiştir. Yeni bina yapılana kadar Giresun Belediyesi faaliyetini, önceleri Münir Bey Oteli olan, Muhsin Bey İçhanesi’nde sürdürmüştür. Bu bina günümüze ulaşmamıştır. Bodrum üzeri üç katlı olan yapıda inşa malzemesi olarak Merkez Bıçakçı Köyü’nden getirilen kesme andezit taşı kullanılmıştır. Alparslan Caddesi ile Gazi Caddesi’nin birleştiği köşede yer alan yapının kuzeydoğu köşesi pahlanarak inşa edilmiştir. Yapının girişi kuzey ve güney cephelerin batı köşesinde yer alır. Girişler, cephelerden içe çekilerek kapı önünde sahanlık oluşturulmuştur. Sahanlıklara mermer kaplı merdivenler ile ulaşılır. Girişin üzerinde taş korkuluklu küçük bir balkon yer alır. Başkanlık makamının doğu köşesinde aynı tarzda düzenlenmiş üç balkon daha vardır. Yapının kuzey ve doğu cephesinin köşesi pahlandığından bu iki cephe oval bir görünüme sahiptir. Cephelerde yer alan pencereler bodrum haricinde aynı boyut ve biçime sahip olup, dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlıdır. Bodrum kat pencereleri ise basık kemerlidir. Zemin kat ile birinci kat arasını vurgulayan profilli taş silme, batı cephe dışında tüm cepheleri dolanmaktadır. Batı cephenin zemin ve birinci kat seviyesi ortasında merdiveni aydınlatan düşey dikdörtgen biçimli büyük bir açıklık vardır. Bu açıklık kare kesitli taş konsollarla ızgara şeklinde bölümlenmiştir. Bu cephedeki pencereler diğer cephelerdeki pencerelerle aynı biçimde düzenlenmiştir. Üstte geniş bir saçakla son bulan yapı, kırma çatı ile örtülüdür.
Yapının iç mekânı, kullanım amaçları doğrultusunda düzenlenmiştir. Bodrum kat, depo ve kalorifer dairesi, zemin ve ikinci kat hizmet birimleri, birinci kat ise makam odaları ve meclis toplantı salonu şeklinde düzenlenmiştir. 2012 tarihli son onarımda meclis toplantı salonu, hizmet birimine dönüştürülmüştür. Katlar arası geçiş, yapının batı köşesinde yer alan merdivenle sağlanmıştır. Her katın ortasında yer alan iç sofa biçimli koridorların çevresine diğer birimler sıralanmıştır. İç mekânda taban ve döşemeleri, kapı ve pencere doğramaları sonradan değiştirilmiştir. Plan bakımından özgünlüğünü koruyan yapı, içten sıvalı ve boyalıdır.
3- GAZİPAŞA İLKÖĞRETİM OKULU
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Merkez Nizamiye Mahallesi Soğuksu Sokak
Kadastral Durum : Pafta: 13 Ada: 89 Parsel:3
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1932
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Okul)
Nizamiye Mahallesi Soğuksu Sokak No:23’te yer alan yapının 1932 yılında inşa edildiği tapu kayıtlarından anlaşılmaktadır. Yapının benzerleri inşa edildiği dönemde tip yapı olarak değişik yerlerde inşa edilmiştir. Akçaabat’taki Eski Zükûr Mektebi, en önemli örneğidir. Hafif meyilli bir arazi üzerinde yer alan yapı, kâgir sistemde inşa edilmiş olup, bodrum üzeri iki katlıdır. Yapıya giriş, kuzey cephesi ortasında yer alan kapıdan sağlanır. Bu kapıya, C şeklinde yüksek bir merdiven ile ulaşılır. Merdiven ortasında yer alan ara sahanlıktan basık kemerli geniş bir kapı ile bodruma geçiş verilmiştir. Merdiven korkulukları mermerdir. Bu cephenin çıkma yapan yüzeylerinde her katta ikişer pencere yer alır. Cephe ortasında ise bodrum katta giriş bölümü, birinci katta giriş ve iki yanında birer pencere ikinci katta ise üç adet pencere yer alır. Yapının doğu ve batı cephelerinde simetrik bir düzenleme görülür. Bu cephelerin her katında beşer adet pencere yer alır. bodrum kat pencereleri kare biçimli olup, düz atkı taşlıdır. Üst katlardaki pencereler düşey dikdörtgen formlu olup, basık kemerlidir. Yapının bodrum katı üzerinde yer alan taş silme tüm cepheyi dolanmaktadır. Köşeleri hafif dışa taşırılarak vurgulanan yapının cepheleri, üstte profilli taş bir saçakla tamamlanır. Kırma çatı örtülü olan yapının çatısı çinko levha ile kaplanmıştır. Yapının iç mekânı sade bir düzenlemeye sahip olup, duvarlar sıvalı ve boyalıdır. İç mekânda merdiven, tavan ve tabanlar sonradan betonarme olarak yenilenmiştir. Kapı ve pencere doğramaları özgün değildir.
4- MEHMET AKİF ERSOY İLKÖĞRETMOKULU
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Merkez Kale Mahallesi, Şehitler Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 12 Ada:111 Parsel: 6
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :1930
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Okul)
Kale Mahallesi, Şehitler Caddesi’nde meyilli bir arazi üzerinde yer alan okulun eski adı Orta Mektep olup, bu okul 1930 yılında eğitim öğretime başlamıştır. Kâgir sistemde inşa edilmiş olan okul binası, bodrum üzeri üç katlıdır. Moloz taş örgülü yüksek bir duvarla çevrili bahçe içerisinde bulunan yapı, Ticaret Lisesi ile benzer bir plan şemasına sahiptir. Gösterişli bir cephe düzenlemesine sahip olan yapının doğu ve batı kenarları, kuzey ve güney yönde hafif dışa taşırılmıştır. Eğimin fazlalığı nedeni ile yapının güney cephesi iki, doğu ve batı cepheleri üç, kuzey cephesi bodrum üzeri üç kat şeklinde görülmektedir. Güney cephenin ortasında yer alan dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlı girişin üzerinde ikili sütunlarla taşınan balkonu vardır. Taş malzemeli sütunlar sonradan beton malzeme ile sağlamlaştırılmıştır. Yapının doğu ve batı cephelerinin zemin katlarında düz atkı taşlı birer giriş daha vardır. Cephelerde yer alan pencerelerin tamamı aynı formda olup, düşey dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlıdır. Pencereler cephelerin ortalarında ikili yanlarında ise üçlü bir düzenleme ile yerleştirilmiştir. Birinci ve ikinci kat pencere söveleri başlıklı olup, pencerelerin üzerlerinde taş saçaklar vardır. Yapının köşeleri, dikdörtgen biçimli kesme taşların girintili çıkıntılı dizilmesiyle testere dişi motifi şeklinde vurgulanmıştır. Cepheleri, üstte profilli taş saçakla tamamlanan yapı, kırma çatı ile örtülüdür. Yapının iç mekânı sade bir düzenlemeye sahip olup, duvarlar sıvalı ve boyalıdır. İç mekânda merdiven, tavan ve tabanlar sonradan betonarme olarak yenilenmiştir. Kapı ve pencere doğramaları özgün değildir.
5- ESKİ İLKOKUL
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Kale Mahallesi Ali Yazıcı Sokak
Kadastral Durum : Pafta: 23 Ada: 216 Parsel: 183
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Kamu Yapısı (Okul)
Kale Mahallesi’nde meyilli bir arazi üzerinde yer alan okul binasının yapım tarihi ve yaptıranı hakkında bilgi veren bir kitabesi veya dönem kaynağı mevcut değildir. Günümüze sadece cephe duvarları ulaşan yapının örtü sistemi ve iç mekân bölümleri tamamen çökmüş olup, içerisi hafriyatla doludur.
Kâgir sistemde inşa edilen yapıda inşa malzemesi olarak silme, söve ve plastırlarda kesme, diğer yerlerde yonu bazalt taş kullanılmıştır. Yapının köşeleri plastırla, kat arası ise profilli silme ile vurgulanmıştır. Yapının ana girişi kuzey cephesinin zemin kat seviyesi ortasında olup doğu ve batı cephelerinin birinci kat seviyesi ortalarında ise tali girişler vardır. Girişler dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlıdır. Girişlerin üzerindeki yatay dikdörtgen biçimli alınlık içerisinde yuvarlak kemerli tepe pencereleri bulunur. Kuzey cephede alınlık üzerinde yer alan kitabelik boştur. Girişin üzerinde yer alan metal balkondan günümüze sadece demir konsolları ulaşmıştır. Pencere boyut ve formları tüm cephelerde aynı olup dıştan basık kemerli, içten yuvarlak kemerli mazgal pencere şeklindedir. Yapının kuzey cephesinde altışardan on iki, doğu ve batı cephelerinde ikişerden dört adet pencere vardır. Güney cephesi sağırdır. Cepheler üstte profilli taş saçakla tamamlanır.
6- TEGEV VAKFI BİNASI (ESKİ NECATİ BEY İLKÖĞRETİM OKULU)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Merkez Çınarlar Mahallesi Dik Sokak
Kadastral Durum : Pafta: 18 Ada: 120 Parsel: 6
Karar / Tarih :
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Okul)
Zeytinlik Mevkii’nde Çınarlar Mahallesi Dik Sokak’ta yer alan yapı, yarı kâgir sistemde bodrum üzeri iki katlı olarak inşa edilmiştir. Yapıya ait inşa kitabesi bulunmamaktadır. Ancak burada yer alan konutlar 1850-1908 yılları arasında inşa edilmiştir. Günümüzde TEGEV Vakfı Giresun Öğrenim Birimi olarak kullanılan yapı, önceki yıllarda, Necati Bey İlköğretim Okulu, Halk Eğitim Merkezi ve Rehberlik Araştırma Merkezi olarak hizmet vermiştir. Cephe düzenlemesi bakımından Zeytinlik evleri ile benzer bir düzenleme gösteren yapı, kolonla taşınan kat çıkmalı yapılar grubunda yer alır. Doğu cephesi ortasında yer alan kapının iki yanında ikişer adet giyotin pencere yer alır. Girişin üzerinde metal elibelindelerle taşınan balkonu vardır. Yuvarlak kemerli, tepe ve kenar pencereli balkon kapısının iki yanında bulunan üçgen alınlıklı oda pencerelerinin altında baklava dilimi motifi görülür. İç sofa planlı olan yapının zemin katında sofanın iki yanında sınıf şeklinde düzenlenmiş birer mekan vardır. Yapının zemin katı batısındaki tuvaletler sonraki dönem ekidir. Sofanın ucunda C biçimli iki kollu merdiven ortada küçük bir sahanlıkla birleşerek tek kollu olarak üst kata ulaşır. Üst katta merdivenin ulaştığı koridorun çevresinde değişik büyüklüklerde beş adet oda yer alır. Yapının tavan ve taban döşemeleri, oda kapıları ahşap olup, özgünüdür.
7- TİCARET LİSESİ
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Çınarlar Mahallesi Fevzi Paşa Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 18 Ada: 123 Parsel: 15
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :1906
Yaptıran :
Yapı Tipi : Kamu Yapısı (Okul)
Rum Ortodoks Cemaati tarafından 1906 (R. 1322) tarihinde Zükûr Mektebi (erkek okulu) olarak inşa edilmiştir. Yapının tamamlanabilmesi için Sarıbayraktarzade Ahmet Efendi’nin de 500 altın destek verdiği yönünde bilgiler vardır. Rum Ortodoks Cemaati ruhani ve haçani reisleri Banosoğlu Hacı Todor ve Papaz Yakovis Efendilerin mutasarrıflık makamına sundukları 4 Şubat 1922 tarihli yazıları gereğince bu yapı müştemilatı ile birlikte Jandarma Genel Mektebi ittihaz etmek üzere Hazine-i Maliye’ye terk olunmuştur. Yapı, 1940 yılına kadar Jandarma Er Okulu; 1947 yılına kadar Topçu Taburu; 1947’den günümüze kadar da Ticaret Meslek Lisesi olarak kullanılmıştır.
Yapı, Çınarlar Mahallesi’nde geniş bir bahçe içerisinde yer alır. Bahçenin yığma taş örgülü güney duvarı, anıtsal görünümlü giriş kapısı ile birlikte 1970’li yılların sonunda yıkılarak 2-3 metre geri çekilmiştir. Dilimli yuvarlak kemerli bahçe girişi kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir. İç içe iki sıra şeklinde olan kemerin kilit taşı dışa taşırılarak vurgulanmıştır. Üzerinde bir sıra palmet motifli bordür dolanan kemerin köşelikleri akant yaprağı motifi ile doldurulmuştur. Giriş açıklığının yanlarında kübik kaide üzerine oturtulmuş korint başlıklı ikişer adet sütunce vardır. Sütuncelerin arası yarım yuvarlak niş şeklinde hafif içe çekilmiştir. Sütunlar, üzerinde diş sırası motifi yer alan profilli silme ile birbirine bağlanmıştır. Bahçe kapısı, silme üzerindeki iki sıra taş örgü üzerine oturan profilli bir saçak tamamlanır. Saçak üzerinde palmet sırası ile oluşturulmuş bir sıra bordür vardır.
Yapının orta bölümü bodrum üzeri üç; yan kanatları ise bodrum üzeri iki katlıdır. Yapıda inşa malzemesi bakımından sütun, silme, söve ve saçaklarda kesme andezit; diğer yerlerinde bazalt taş kullanılmıştır. Yapının cepheleri zemin kat haricinde sıvalı ve boyalı olup; köşeleri, dikdörtgen biçimli kesme taşların testere dişi motifi şeklinde girintili çıkıntılı dizilimi ile vurgulanmıştır. Yapının güney cephesi ortasında yer alan girişine yüksekçe bir merdiven ile ulaşılır. Düşey dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlı olan girişin ahşap kapıları iki kanatlı olup özgündür. Kapı tablaları bitkisel motiflerle süslenmiştir. Girişin üzerindeki dört adet sütun ile taşınan çıkma, yapıya anıtsal bir görünüm vermektedir. Çıkmayı taşıyan sütun ve sütuncelerin dor, iyon ve korint nizamında başlıkları vardır. Zemin kat sütunları dor; birinci kat sütunceleri iyon; ikinci kat sütunceleri korint başlıklı olup, çıkma üstte üçgen alınlıkla tamamlanmıştır. Bu şekli ile yapı Yunan tapınaklarına benzetilmiştir. Cephenin en önemli elemanlarından olan pencerelerin söve, denizlik ve saçakları kesme taştır. Düşey dikdörtgen biçimli pencerelerin ahşap doğramaları aslına uygun olarak yenilenmiştir. Pencerelerin orta bölümü kanatlı olup, üst ve altı sabittir. Pencereler cephelere ikili, üçlü ve dörtlü dizilimle yerleştirilmiştir.
Yapının doğu ve batı kanatları kuzey ve güney yöne doğru çıkma yaparak genişletilmiştir. Bodrum katında herhangi bir bölümleme yer almaz. Bodrumun volta döşeme şeklindeki tavanı, ortada kare kesitli iki sıra taş ayaklarla desteklenmiştir. Bu katın bahçeye açılan doğuda ve batıda birer; kuzeyde ise üç adet kapısı vardır. İki kanatlı metal kapıları özgündür. Yapının zemin ve üst katları iç sofalı olup, sofanın kuzeyinde yer alan iki adet merdivenle üst katlara ulaşılır. Sofaların zemini, mozaik karo döşemelere sahip olup, özgün şeklini korumaktadır. İki kanatlı ahşap kapı ile girilen sınıflarda peç ismi verilen sobalar bulunur. Putrel sistemli tavana sahip olan yapının orta bölümü kırma; yan kanatları sundurma çatı ile örtülüdür.
8- AKÇALI (AKYOMA) KÖYÜ ESKİ OKULU
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Akçalı Köyü
Kadastral Durum : Ada: Parsel:
Karar / Tarih :26.03.2009 / 2064
Yapım Tarihi :1935-1936
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (Okul)
Akçalı Köyü merkezinde yer alan okul, Cumhuriyet tarihinin ilk köy okullarından biridir. Köylünün imece usulü ile inşa ettiği okulun, inşa aşaması ve tamamlanmış durumlarını gösterir belge değerinde fotoğrafları bulunmaktadır. 1936 yılında tamamlanarak eğitim öğretime başlanan okulun bir benzeri de Kemaliye Köyü’nde inşa edilmiştir. Yapının bodrum katı duvarları kesme taş malzeme ile kâgir sistemde üst katlar ise ahşap çatkı arası göz dolma sistemi ile inşa edilmiştir. Bodrum üzeri bir katlı olan yapının üzeri çinko kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Girişi çıkma şeklinde dışa taşırılmış olup, giriş önündeki sahanlığa tek yönlü ve 14 basamaklı beton merdiven ile ulaşılır. Giriş açıklığının yanlarında bulunan pencereler düşey dikdörtgen biçimli ve ½ oranlıdır. Çıkmanın üçgen alınlığında iki adet havalandırma boşluğu vardır. Kapı kanatları ahşap olup sonradan yenilenmiştir. Yapının üst kat pencerelerinin özgün biçimi, giriş açıklığının yanlarında bulunan pencerelerle aynı olup, sonradan kare biçimli olarak yenilenmiştir. Yapının cepheleri bodrum kat haricinde sıvanıp boyanmıştır. Yapının bodrum katına ön cephenin iki kenarında yer alan dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlı kapılardan girilir. Kapı söveleri taş, kanatları ise ahşaptır. Bodrum katın tavanı ahşap olup, tavanı destekleyen ahşap ayaklar sonradan beton kolonlarla değiştirilmiştir. Zemini sonradan betonla kaplanan bodrum kat, depo amaçlı kullanılmıştır. Yapı, terk edildiği için içine girilememiştir.
9- CAN AKENGİN SANAT GALERİSİ
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Kapukahve Mahallesi Bekirpaşa Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 12 Ada: 113 Parsel: 38
Karar / Tarih :08. 08. 1995 / 2204
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı (günümüzde Sergi Salonu, Eskiden İş Yeri - Mağaza)
Kapukahve Mahallesi Bekirpaşa Caddesi üzerinde yer alan yapının yapım tarihi ve yaptıranı hakkında bilgi veren bir kitabesi veya dönem kaynağı mevcut değildir. Rum bir esnaf tarafından manifatura dükkânı olarak inşa edildiği, 1930’lu yıllardan 1980’li yıllara kadar da Yeşil Giresun Gazetesi tarafından kullanıldığı ifade edilen yapı, 1990’lı yılların sonunda restore edilerek Can Akengin Sanat Galerisi adıyla sergi salonu olarak hizmete açılmıştır.
Kâgir sistemde bir buçuk katlı olarak inşa edilen yapıda malzeme bakımından lento ve sövelerde, silmelerde, alınlıkta kesme diğer yerlerde moloz taş kullanılmış olup, moloz taşlı yüzeyler sıvanmıştır. Yapının üç cephesi sağır olup, güneybatıya bakan ön cephesi gösterişli bir düzenlemeye sahiptir. Zemin kat ortasında yer alan düz atkı taşlı girişin iki yanında kenar pencereleri vardır. Sütunce biçimli kapı sövelerinin üzerinde üçer adet girland motifi görülür. Giriş açıklığı, lentonun üzerindeki profilli saçakla son bulur. Zemin katta girişin iki yanında kare biçimli üçlü pencere açıklığı yer alır. Başlıklı ve kaideli olan kesme taş sövelerin üzerinde sade bir saçak vardır. Cephenin zemin ile birinci katları arasındaki geçişi vurgulayan profilli taş silme, oldukça geniş tutulmuştur. Üst katın orta bölümü kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir. Bu bölümde yuvarlak kemerli dört adet pencere vardır. Pencere sövelerindeki sütunceler üzerinde üçer adet girland motifi görülür. Bu kattaki diğer pencereler, zemin kattaki pencerelerle aynı düzenlemeye sahiptir. Profilli taş saçağa sahip olan cephenin ortasında kesme taş malzemeli bir alınlık vardır. Kenarlardan dekoratif taş payandalarla desteklenen düşey dikdörtgen biçimli alınlık, üstte yarım yuvarlak formlu bir tepelikle son bulur. Alınlık yüzeyi yuvarlak kemerli ikili niş şeklinde düzenlenmiştir.
Yapının iç mekanı sade olup tavanı, ortada kare kesitli, kenarları pahlanmış taş malzemeli iki adet ayakla desteklenmiştir. İç mekanda bazalt taş örgülü duvar yüzeyleri derzlenerek bırakılmıştır. Asma katı ahşap olan yapının bu katından güneybatıya açılan iki kanatlı metal kapısı sonradan kapatılmıştır. Yapı günümüzde sergi salonu olarak kullanılmaktadır.
10- İL ÖZEL İDARESİ KONSERVATUARI (ESKİ FRANSA VE RUSYA KONSOLOSLUĞU)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Osmaniye Mahallesi Gazipaşa Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: 197 Parsel:3
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı
Eskiden Fransa ve Rusya Başkonsolosluğu olarak kullanılan yapının, bu dönemde çekilmiş belge değeri taşıyan fotoğrafları bulunmaktadır. Benzerleri ile karşılaştırıldığında yapının 19. yüzyıl sonunda inşa edildiği anlaşılır. Osmaniye Mahallesi Gazipaşa Caddesi üzerinde yer alan yapı, zemin üzeri iki katlıdır. Bitişik nizamda inşa edilen yapının zemin katı yığma taş, üst katları ahşap çatkı arası göz dolgu sitemi ile inşa edilmiştir. Kuzey cephede zemin katın ortasında yer alan düşey dikdörtgen biçimli giriş bölümü düz atkı taşlı olup, giriş üzerinde yuvarlak kemerli tepe penceresi bulunur. Giriş bölümü, düşeyde iki sıra taş plastır ile cepheden koparılmıştır. Kapı kanatları ahşap olup, aslına uygun şekilde sonradan yenilenmiştir. Kapının iki yanında yer alan pencerelerin biçimleri sonradan değiştirilmiştir. Birinci katın ortasında girişin üzerinde gelecek şekilde balkon, balkonun iki yanında ise ikişer pencere; ikinci katında iki balkon, balkonlara açılan birer kapı ve pencere ile cephe ortasında üzerinde yuvarlak kemerli tepeliği olan bir pencere vardır. Yapının doğu cephesi zemin katında sonradan kapatıldığı görülen bir kapı ve küçük boyutlu bir pencere ile üst katlarında üçer adet pencere yer alır. Yapıdaki pencerelerin tamamı ½ oranlı dört bölmeli giyotin penceredir. Önceki yıllarda Halk Eğitim Merkezi binası olarak kullanılan yapının iç mekânında kapsamlı bir onarım yapılmış ve yapı 14 Nisan 2012 tarihinde İl Özel İdaresi Konservatuarı olarak yeniden hizmete açılmıştır.
11- YÜZYİRMİBEŞİNCİ YIL İL HALK KÜTÜPHANESİ (Eski Özel İdare Binası)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Kale Mahallesi Eşref Dizdar Caddesi No:18
Kadastral Durum : Pafta: 23 Ada: 216 Parsel: 195
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı
Meyilli bir arazi üzerinde yer alan yapının yapım tarihi ve yaptıranı hakkında bilgi veren bir kitabesi veya dönem kaynağı mevcut değildir. Benzerleri ile karşılaştırıldığında 19. yüzyıl sonlarına ait olduğu tahmin edilmektedir. Yüksek bir subasman üzerine üç katlı olarak inşa edilen yapının kuzeye bakan ön cephesinin ortası, hafif içe doğru çekilmiştir. Bu bölümün zemin katında giriş, üst katlarında beton korkuluklu balkonlar vardır. Kapı kanatları sonradan değiştirilmiş olan girişin önündeki sahanlığa C biçimli bir merdiven ile ulaşılır.
Yapının cephe düzenlemesi bakımından en önemli mimari elemanı pencereleridir. Cephelere ikili üçlü ve dörtlü dizilimle yerleştirilen pencereler zemin katta sivri kemer, birinci katta yuvarlak kemer, ikinci katta ise düz atkı taşlıdır. Stilize başlıklara sahip olan pencere söveleri kesme taştan olup, ikinci kat pencere sövelerinin yüzeyinde sütunceler vardır. Özgün şekli giyotin olan pencerelerin doğramaları sonradan çağdaş malzeme ile yenilenmiştir. Yapının cephelerinde subasman ile zemin kat arası taş silme; köşeler ise dikdörtgen biçimli kesme taşların yatay-dikey dizilimi ile vurgulanmıştır. Cepheleri ahşap saçakla sonlanan yapının üzeri dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Yapının iç mekânına, kuzey ve batı cephelerde yer alan iki adet kapı ile girilir. Batı cephesi ortasında yer alan giriş, düz atkı taşlı olup, girişin üzerinde dekoratif payandalarla desteklenen saçak şeklinde dışa taşırılmış bir alınlığı vardır. İç mekânda kullanım şekline bağlı olarak sonradan bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Orta sofa planlı olan yapıda, odalar kullanım şekline bağlı olarak sonradan büyüklü küçüklü yeniden bölümlenmiştir. İç mekânda tavan ve taban döşemeleri, kapılar, merdiven ve tırabzanları sonradan çağdaş malzeme ile yenilenmiştir. Eskiden İl Özel İdaresi olarak kullanılan yapı 2005 yılında kapsamlı bir onarımla kütüphane şeklinde düzenlenmiş olup, Atatürk’ün doğumun 125. yılına atfen Yüzyirmibeşinci Yıl İl Halk Kütüphanesi adı ile 2006 yılında hizmete açılmıştır.
12- ZİRAAT BANKASI BİNASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 108 Parsel: 7
Karar / Tarih :
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Kamu Yapısı
Bitişik nizamda inşa edilen yapının doğu tarafı bölüm bodrum üzeri dört; batı tarafı ise bodrum üzeri iki katlıdır. Yapının bodrum katları depo, zemin katları banka gişeleri, üst katları ise banka binasının diğer birimleri şeklinde kullanılmaktadır. 2005 yılında yapılan kapsamlı bir onarımla iç mekânda önemli değişiklikler yapılmıştır. Beden duvarları kâgir; kat bölümlemeleri volta döşeme sistemi ile inşa edilen yapının kuzey cephesi özgünlüğünü korumaktadır. Cephenin zemin katı ortasında içe çekilmiş giriş bölümü yer alır. Girişin iki yanında düz atkı taşlı üçer sıra camekan düzenlemesi görülür. Camekanlar arasında kalan kolonların yüzeyi ve cephe köşeleri, kesme taşların birer sıra dışa ve içe kaydırılarak döşenmesiyle testere dişi motifi şeklinde hareketlendirilmiştir. Yapının birinci katı ortasında bir çıkma vardır. Giriş üzerinde yer alan bu çıkma önde iki, yanlarda birer adet pencere ile aydınlatılır. Çıkmanın üzeri ikinci kata açılan balkon şeklinde düzenlenmiştir. Birinci katın ortasında yer alan çıkmanın iki yanında altışar adet pencere yer alır. Pencerelerin altında yer alan silme ile kat silmesi arasında kalan bölümler, renkli taş işçiliği ile kare ve dikdörtgen panolar şeklinde düzenlenmiştir. Düşey dikdörtgen biçimli pencereler ½ oranlı olup, taş sövelidir. Pencerelerin üzeri küçük taş payandalarla taşınan taş saçaklarla korunur. Pencere saçakları üzerinde yer alan taş silme ile birinci kat cephe düzenlemesi tamamlanır. Yapının batı tarafı bu katta sundurma çatı ile son bulur. Doğu tarafının ikinci katı, birinci kat cephe düzenlemesi ile aynıdır. Üçüncü katta ise pencere altlarındaki renkli taş işçilikli panolar yoktur. Bu kat, başlıklı pencere söveleri üzerindeki taş saçakla tamamlanır. Yapının üzeri beşik çatılıdır. Yapının batı cephesinin bir bölümü özgün olup, zemin katta bir sıra camekan düzenlemesi üst katta ise iki adet pencere vardır. Bu cephenin diğer yerleri betonarme olarak sonradan inşa edilmiştir. Güney cephenin zemin katında özgün olmayan bir giriş vardır. Bu cephede yer alan taş söveli pencereler ½ oranlı ve düz atkı taşlıdır. Yapının iç mekanı sonradan tamamen yenilendiği için özgünlüğünü yitirmiştir.