1- GİRESUN TİCARET ODASI BİNASI (İSKELEBAŞI HANI)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 9 Ada: 96 Parsel: 5-10
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1887
Yaptıran :Lefter Oğulları Vasil ve Andon
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Taşbaşı Parkı mevkiinde yer alan yapı, tapu kayıtlarına göre 1887 (R. 1303) tarihinde “fevkâni 13 oda ve orta katta 12 oda ve tahtani altı mağaza ve ahırı müştemil bir bâb kârgir han”şeklinde inşa edilmiştir. İlk olarak Baba Andon Oğullarından Lefter’in oğulları Vasil ve Andon kardeşlere ait olan han, sonraki yıllarda J.J. Hochstrasser firmasına devredilmiş ve fındık içhanesi olarak kullanılmıştır. Mübadele yıllarında bir müddet Giresun Belediyesi’nin tasarrufuna geçen yapı, sonraki yıllarda Kasapoğlu Mehmet Efendi’ye satılmış olup, günümüzde Giresun Ticaret Odası tarafından satın alınarak restore ettirilmektedir. Şeriye sicillerinde yapının adı İskelebaşı Hanı olarak geçmektedir.
Bodrum üzeri üç katlı olarak inşa edilen yapının sonradan inşa edildiği izlenimi veren bir çatı katı vardır. Malzeme bakımından cephede pencere söveleri, kat silmeleri, kolon kaplamaları ve çatı kat duvarlarında andezit taşı kullanılmıştır. Diğer yerlerde ise kaba yonu bazalt taş tercih edilmiştir. Yapının kâgir duvarları, bodrum, zemin ve birinci katta düzgün yonu taş malzeme ile 70 cm; ikinci ve üçüncü katları ise kesme taştan 20 cm. kalınlığında inşa edilmiştir.
Enlemesine dikdörtgen planlı olan yapının girişi, zemin katın batı cephesi ortasında yer almaktadır. Sonraki dönemlerde yeri değiştirilen giriş, son restorasyonda eski haline getirilmiştir. Dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlı olan girişin üzerinde tepe penceresi vardır. Girişin iki yanında yer alan dükkanların ahşap olan doğramaları sonradan değiştirilmiştir. Yapının üst kat pencereleri, düşey dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlıdır. Taş olan pencere söveleri sadedir. Köşeleri plastır şeklinde düzenlenen yapının ikinci katı üzerinde profilli taş saçağı vardır. İkinci katın üzerinde hafif içe çekilerek inşa edilmiş olan çatı katı sonraki dönem izlenimi vermektedir.
Yapının iç mekanı ihtiyaca göre bölümlere ayrılmış olup, özgün şeklini kısmen yitirmiştir. Bodrum katı beşik tonoz şeklinde inşa edilmiş olan yapıda, tonozun ağırlığı kemerlerle ortada bulunan ayak ve kenarlardaki duvarlara aktarılmıştır. Üst katlarda ise kat araları, demir putrellerle volta döşeme şeklinde inşa edilmiştir. Üst katlar bodrum ve zemin kata nazaran daha basıktır. Yapıdaki restorasyon çalışmaları günümüzde tamamlanmak üzeredir.
2- İSMET YANIKÖMEROĞLU BİNASI (ESKİ ETİBANK BİNASI / GÜMÜŞOĞLU HANI)
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 109 Parsel: 5
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1883
Yaptıran :Gümüşoğlu Hacı Nikola
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Giresun Merkez Sultan Selim Mahallesi Osmanağa Caddesi, Çapulacılar Sokak’ta yer almaktadır. Tapu kayıtlarına göre yapı 1883 (Mart 1298 H.) tarihinde inşa edilmiştir. Yapının, o tarihteki sahibi “Gümüşoğlu Hacı Nikola veledi Yor” olup, Mart 1324 (1908) tarihinde Harolombo çocuklarına satıldığı anlaşılmaktadır. Daha sonra yapı, Nisan 1334 (1918) tarihinde “Ali Efendizade Hacı Mehmet Efendi Bin Ali”ye satılmıştır. Haziran 1940 tarihili tedavülde 81 sıra numarada “bir bab mağaza”, 82 numarada “fevkani 3 oda ve tahtani bir bab dükkân”, 83 numarada “dükkan maa oda” 84 numarada “bir bab dükkan maa arsa” 85 numarada “fevkani 2 oda bir salon, tahtani 2 bab dükkanı müştemil bir bab mağaza” şeklinde Ahmet Oğullarından Abdullah ve Ahmet Cemil ve Osman Zeki Ülgen adlarına kayıtlı olduğu görülmüştür. Günümüzde ise “Lojmanlı Kargir Banka Binası” niteliğiyle, Abdurrahman Kızı İsmet Yanıkömeroğlu üzerine kayıtlıdır.
Tapu kayıtlarında mağaza, dükkân, banka binası gibi değişik niteliklerle tanımlı olan yapı, zemin üzeri iki katlı olarak, yığma tuğla ile inşa edilmiştir. Yapının cephe düzenlemesi, özgün halini büyük oranda korurken planı, değişik dönemlerde çok sayıda müdahale görmüştür. Yapının zemin katı, Osmanağa Caddesine açılan dükkanlar şeklinde düzenlenmiştir. Basık kemerli dükkanların doğramaları özgün değildir. Birinci ve ikinci kattaki giyotin tarzlı ve üçlü oda pencereleri, düşey dikdörtgen formlu olup, düz atkı taşlıdır. Bu katlardaki balkonlar özgün olup, demir korkulukları sonradan değiştirilmiştir. Yapının zemin katı, ilk planlamada bütün bir mekandan ibaret olduğu, ikinci planlamada dört ayrı dükkân şeklinde bölümlendiği, günümüzde ise 3 dükkânın birleştirildiği görülmektedir. İkinci dönemde dükkân zemininin, sokak kotunun altına indirilerek dükkânlara asma kat yapıldığı eski planlarından anlaşılmaktadır. Bu dönemde üst katlara geçiş, iptal edilmiş ve giriş kuzey cepheye alınmıştır. Yapı günümüzde cephe düzenlemesi ve kat sayısı bakımından özgün halini korumakta olup, iç mekan plan planlama bakımından birkaç defa değişikliğe uğramıştır.
3- MÜMTAZOĞULLARI HANI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 107 Parsel: 2
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Aslanoğlu Hanının doğu parselinde, ismini henüz tespit edemediğimiz bitişik nizamda inşa edilmiş bir han vardır. Bu han, dükkan üzeri üç kat şeklinde inşa edilmiştir. Malzeme bakımından beden duvarlarında bazalt yonu taş, söve ve silmelerde ise kesme taş kullanılmıştır. Yığma taş malzeme ile inşa edilen hanın kat araları volta döşeme sistemi ile bölünmüştür. Volta döşeme şu şekilde kurgulanmaktadır: 1. 50 metre aralığında dizilmiş putreller arasına kalıp yapılarak, tuğlalarla tonoz şeklinde inşa edilir. Kalıplar, profillere asılan kancalara oturtulurlar. Bu döşemelerde duvar dibinde başlangıcın profille başlamasına ihtiyaç yoktur. Tonoz, duvara oturtulur. Tonoz örgüsünde bağlayıcı olarak, yapım yılı dikkate alındığında çimento ya da özel karışım harçları kullanıldığı görülür. Giresun’da yer alan ticaret ve resmi yapıların tamamına yakınında volta döşemenin tercih edildiği görülür.
Hana giriş, doğu cephesinin güney köşesinde yer alan girişten sağlanır. Giriş kapısı metal olup, iki kanatlıdır. Üçerden altı adet tablası bulunan kapının üzerindeki ışıklık, ferforje ile korunmaktadır. Kapının her iki tarafı dışa taşırılmış başlıklı birer söve ile vurgulanmış olup, üzerinde balkon yer alır. Yapının sokağa açılan doğu cephesi ana cephe olup, bu cephede katlar arası profilli silmeler ile belirgin hale getirilmiştir. Giriş üzerinde yer alan balkonun yuvarlak kemerli balkon kapısı, başlıklı söveleri ve dışa taşırılmış kemer kilit taşı ile etkili bir görünüm kazanmıştır. Bu cephede yer alan pencereler yaklaşık olarak ½ oranına sahip olup, orta bölümde üçer, yanlarda ikişer, giriş üzerinde ise birer adet olarak dizilmiştir. Pencere yan söveleri dikdörtgen kesitli ve başlık olup, alt ve üst söveleri profillidir. Bu hali ile pencereler ön cephenin hareketlenmesini sağlayan en önemli mimari elemanlardır. Giresun’da yer alan ticaret yapılarında bu tip pencereler kullanılmıştır. Yapının birinci katında bir iç sofa yer alır. Sofanın iki yanında değişik büyüklüklerde odalar bulunmaktadır. Sofanın batısında yer alan odalarda sonradan plan değişikliği yapıldığı anlaşılmaktadır. Sofanın kuzey ucunda üç basamaklı merdiven ile ulaşılan iki adet tuvalet vardır. Merdivenler arasında kalan bölüme ocak yerleştirilmiştir.
Yapının ikinci ve üçüncü katları bazalt taş malzemeden inşa edilmiş kare kesitli taş ayakların yan yana dizilmesiyle kuzey-güney yönünde nef şeklinde dört bölüme ayrılmıştır. Planda, batı cephenin orta bölümü kısmen içeriye çekilmiştir. Burada yer alan pencereler ½ oranlı ve giyotin tipindedir. Hanın kuzey cephesinde pencerelerin yer aldığı, sonradan önüne yapılan başka bir yapı tarafından kapatıldığı anlaşılmaktadır. Yapının üst örtüsü beşik çatı olup, Marsilya tipi kiremit ile kaplıdır.
4- VOLKAN VE MUSTAFA TÜRKYILMAZ BİNASI (ASLANOĞLU HANI )
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 107 Parsel: 9
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :1914
Yaptıran :Aslanoğlu Hacı Sava
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Tapu kayıtlarına göre 1885 (1330 R.) yılında Aslanoğlu Hacı Sava tarafından burada bir atölye yaptırıldığı, Hacı Sava’nın 1908 (1324 R.) yılında ölümü ile atölyenin, evlatlarına intikal ettiği, evlatlarının 1914 (1330 R.) yılında atölyeyi yıkarak yerine “bir bab taş hane” yaptırdıkları anlaşılmaktadır. Yapının giriş kapısı üzerinde yer alan tahrip edilmiş kitabesinden güçlükle 1330 tarihi okunabilmektedir. Daha sonra 1917 (1333 R.) yılında Aykutzade Osman Efendi'ye satılmış olan han, günümüzde Salih oğlu Volkan ve Mustafa Türkyılmaz’a aittir. Buradaki han, şeriye sicillerinde Aslanoğlu Hanı olarak anılmaktadır.
Kagir sistemle zemin üzeri iki kat şeklinde inşa edilen han, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Malzeme bakımından pencere söveleri, kemerler ve kat silmelerinde kesme, diğer yerlerde ise kaba yonu bazalt taş kullanılmıştır. Bitişik nizamda inşa edilen yapı, sonradan inşa edilen yapıların arasında kalmış olup, günümüzde sadece kuzey cephesi dar bir sokağa cephe vermektedir. Yapıya bu cephenin ortasında yer alan basık kemerli bir kapı ile girilir. Orta nefe açılan bu kapı, cepheden hafifçe dışa taşırılmış olup, üzerinde oval kartuşlar üzerine yazılmış dört satırlık kitabesi vardır. Kitabesi sonradan tahrip edildiğinden okunamamakla birlikte alt kartuşda 1330 tarihinin izi kalmıştır. Kapının iki yanında birer adet dükkân yer almaktadır. Dükkân cephelerindeki doğramalar sonradan değiştirilmiştir. Bu cephenin birinci ve ikinci katlarında düşey dikdörtgen formlu ve basık kemer açıklılı beşer adet pencere yer alır. Pencerelerin taş söveleri sadedir. Cephede kat araları taş bir silme ile vurgulanmıştır. Beşik çatılı örtünün bu cepheye bakan yüzü üçgen alınlık şeklinde düzenlenmiş olup, cephe ortasında bir adet düşey dikdörtgen, kenarlarda da birer adet yonca yaprağı biçimli pencere vardır. Cephe, üstte profilli taş saçakla tamamlanır. Yapının doğu ve batı cepheleri sağırdır. Sonradan önüne bitişik yapı inşa edilen güney cephede pencere açıklıkları görülmektedir. Yapının beşik tonozlu örtüsü dıştan kırma çatılı olup, alaturka kiremit kaplıdır. Tonozlar beş ayrı noktada yuvarlak kemerlerle desteklenmiştir.
Yapı, örtüyü taşıyan iki sıra ayakla üç sahınlı bazilikal planda inşa edilmiştir. Orta sahın diğerlerine göre geniş ve yüksektir. Giriş kapısı orta sahına açılır. Orta sahının sonunda ve batı köşede yer alan L şekilli merdivenle üst katlara ulaşılır. Merdiven yıkılmış durumda olup, izleri mevcuttur. Merdiven altında kalan bölüme dikdörtgen şekilli basık bir kapı ile geçiş verilmiş olup bu alan, içten mazgal şeklinde düzenlenmiş yuvarlak formlu bir gül pencere ile aydınlatılmıştır. Pencere, dıştan + şeklinde bir korkulukla korunmuş olup, içten, arkasında gergi demiri bulunan metal bir kepenkle kapatılmıştır. Bu katın zemini kısmen taş plakalarla kaplıdır. Yapı iç bölümlemeleri, zemin kattaki giriş koridorunun beşik tonozlu örtüsü dışında tamamen ahşaptır. Ahşabın zamanla çürümesiyle iç mekan komple çökmüştür. Sadece beşik tonoz sağlam kalmıştır. Beşik tonozun üzeri horasan şeklindeki harçla tesviye edildikten sonra kaplanmıştır. Yapı, içten ince bir ot, kireç ve kumdan oluşan horasan harcına benzer bir harçla sıvanmıştır. Sıva üzerinde değişik dönemlerden kalma boya izleri olmakla birlikte mavi ile lacivert arası bir renk esas boyası olmuştur. Yapının restorasyon projesi tamamlanmış olup, restorasyon çalışmalarına yakın zamanda başlanacaktır.
5- OSMAN FERİDUNOĞLU BİNASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 105 Parsel: 5
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Atatürk Meydanı’nın Gazi Caddesi başlangıcında yer alan yapı, Osman Feridunoğlu’na büyük dedeleri olan Topal Osman Ağa’dan intikal etmiştir. İnşa kitabesi bulunmayan yapının, 19. yüzyıl sonlarında fındık içhanesi olarak inşa edildiği sahipleri tarafından ifade edilmektedir. Yapıya ait eski fotoğraflar mevcuttur. Zemin üzeri iki katlı olarak inşa edilen yapının çatı katı sonraki dönem ekidir. Enlemesine dikdörtgen planlı olan yapının pencere altları, silme, söve, korniş ve saçakları kesme andezit; duvarları moloz bazalt taş ile inşa edilmiştir. Bazalt taş örgü duvarlar sonradan sıvanıp boyanmıştır. Doğu ve batıya cephe veren yapının kuzey ve güney cepheleri bitişiktir. Doğu cephesinin ortasına sonradan merdiven ilave edilmesi nedeni ile cephe bütünlüğü bozulmuştur. Yapının Atatürk Meydanı’na bakan ön (batı) cephesinin, zemin kat yüzeyi sonradan dükkân camekânları şeklinde düzenlenmiştir. Birinci ve ikinci kat cepheleri özgünlüğünü korumaktadır. Kat araları profilli taş silme ile vurgulanan yapının cepheleri; konişlerle düşeyde beş bölüme ayrılmış ve her bir bölüm içine ikili pencereler yerleştirilmiştir. Pencere söveleri, dekoratif taş kaide ve başlıklara sahiptir. Yapının cepheleri üstte profilli taş silme ile tamamlanır. Yapının iç mekânı kullanım amacına göre yeniden şekillendirilmiştir. Zemin kattaki beş adet dükkân, birleştirilerek üçe düşürülmüştür. Günümüzde banka olarak kullanılan ortadaki dükkân, içten birinci kat ile birleştirilmiştir. Zamanında içhane olarak kullanılan üst katların plan özelliği bozulmuştur.
6- KÖPRÜLÜ HAN
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 (Ada: 104 Parsel: 1 / Ada: 105 Parsel: 4)
Karar / Tarih :14.02.1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Gazi Caddesi başlangıcında, aynı adla anılan sokağın iki yanında birbirine metal köprü ile bağlanmış iki adet ticaret yapısı bulunmaktadır. İlk yapıldığı dönemlerde alt katı iş yeri, üst katları fındık içhanesi olarak kullanılan bu yapılar, eskiden Sarıalemdaroğulları Ailesine aitti. Bunlardan 105 ada 4 parselde olanı sonraki yıllarda el değiştirmiş ve lokanta işlevi ile kullanılmaya başlamıştır. Günümüzde de aynı amaçla kullanılmaktadır. Yapıda malzeme bakımından kemer, silme, söve ve kornişlerde kesme andezit; duvar örgülerinde ise bazalt taş kullanılmıştır. Zemin üzeri iki katlı olan yapı, kagir sistemde inşa edilmiştir. Zemin katı doğrudan sokağa açılan yapının üst katlarına, zemin kat ortasında yer alan düz atkı taşlı kapıdan geçilen merdivenle ulaşılır. Kat araları volta döşeme sistemi ile bölümlenen hanın batı cephesi geniş basık kemerlerle sokağa açılır. Kemer kilit taşları dışa taşırılarak vurgulanmıştır. Yapının sokağa bakan cephesi, 2012 yılında modern malzeme ile kaplanmıştır. İç mekânda kapı ve pencere doğramaları, tavan ve taban döşemeleri yenilenmiştir.
Sokağın batısında kalan 104 ada 1 parseldeki yapı, özgün şeklini korumaktadır. Diğer yapı ile aynı sistemde inşa edilen bu yapının pencere biçimleri diğer yapıdan farklılık gösterir. Düşey dikdörtgen formlu ve ½ oranlı olan üst kat pencereleri basık kemerlidir. Pencere söveleri kesme andezit olup, sadedir. Yapının köşe kornişlerinin saçakla birleştiği yerlerde başlıklar vardır. Kat silmeleri ve taş saçakları profillidir. Dıştan sıvalı olan yapının üzeri beşik çatı ile örtülüdür. Yapının üst katlarına, batı cephesi ortasında yer alan kapıdan geçilen merdiven ile ulaşılır. Üst katlar, dış sofa şeklindeki dar bir koridorun batısına dizilmiş odalardan oluşur. İç mekânda, ihtiyaçlar doğrultusunda sonradan bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Bu yapının batısındaki Gazi Caddesi’ne ve Sarıalemdar Sokak’a cephe veren ticaret yapısı, zemin üzeri üç katlıdır. 1930’lu yıllarda inşa edilmiş bu yapının cepheleri, çevresinde yer alan tarihi dokuya uygun bir şekilde inşa edilmiştir.
7- MEMİŞOĞLU İŞHANI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Sultan Selim Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 10 Ada: 100 Parsel: 24
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Hüseyin Memişoğlu’na ait olan yapı, bitişik nizamda inşa edilmiş olup, sadece Gazi Caddesi’ne cephe vermektedir. Zemin üzeri iki katlı olan yapının zemin katında iki adet dükkan yer alır. Üst katları ise sonradan ofis tarzında yeniden düzenlenmiştir. Yapının Gazi Caddesine bakan ve özgünlüğünü koruyan ön cephesi, kesme andezit taşı ile inşa edilmiştir. Köşelerde başlıklı kornişlerle sınırlanan cephenin kat arası, profilli taş silme ile vurgulanmıştır. Yapının üst katlarında düşey dikdörtgen gövdeli ve ½ oranlı beşer adet pencere yer alır. Pencerelerin üzerinde dekoratif taş payandalarla taşınan profilli saçaklar yer alır. Cephe, üstte profilli taş saçakla tamamlanır. Yapının üzeri çinko kaplı sundurma çatı ile örtülüdür.
8- KAPALI ÇARŞI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Şeyh Keramettin Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Halk arasında eskiden Manifaturacılar Arastası ve Oflular Arastası; günümüzde ise Kapalıçarşı olarak isimlendirilen Sarı Sokak’ın girişi üzerinde ve iki yanında ticaret yapıları yer almaktadır. Eskiden Manifaturacıların çoğunluk olduğu bu sokakta günümüzde ağırlıklı olarak kuyumcu esnafı bulunmaktadır. Esnaftan bazıları Oflu olduğundan, Oflular Arastası olarak da bilinir. Kapalıçarşı’da yer alan yapıların çoğu sonradan yıkılıp yapılmış ya da kapsamlı onarım görmüştür. Bazı yapılara ait özgün birim ve elemanlar kısmen algılanabilir durumdadır. Yapılardan en önemlisi sokağın girişi üzerinde yer alan ve Gazi Caddesine cephe veren yapıdır. Zemin üzeri iki katlı olan yapıya, sonradan bodrum kat ilave edilmiştir. Atar ve Ertan ailelerine ait olan bu yapının caddeye bakan ön cephesi özgünlüğünü korumaktadır. Bu cephenin zemin katı ortasında Kapalıçarşı’yı Gazi Caddesi’ne bağlayan açıklık vardır. Açıklığın iki yanında yer alan dükkanların cepheleri sonradan camekan şeklinde düzenlenmiştir. Yapının özgün şeklini koruyan birinci ve ikinci katlarının ortasında birer balkon yer alır. Basık kemerli balkon giriş açıklığı, iki yandan başlıklı sütuncelerle sınırlandırılmıştır. Kemerin kilit taşı dışa taşırılarak vurgulanmış olup, kemer köşeleri bitkisel karakterli motiflerle süslenmiştir. Pencereler basık kemerli olup, kemer kilit taşları dışa taşırılarak dekoratif bir görünüm verilmiştir. Pencere sövelerini destekleyen taş payandalar elibelinde şeklinde düzenlenmiştir. Cepheler üstte profilli taş saçak ile tamamlanır. Kornişlerin saçakla birleştiği yerler başlık şeklinde düzenlenmiştir. Üzeri beşik çatı ile örtülü olan yapının içi sonradan tamamen yıkılıp yeniden yapılmıştır.
9- ETHEM ÇETİNKAYA VE ASAF ZEKİ KİTAPÇI BİNALARI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Şeyh Keramettin Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Gazi Caddesi’nin batı tarafında yer alan yapı, zemin üzeri iki katlıdır. İçten yıkılarak yeniden inşa edilen yapının Gazi Caddesi’ne bakan ön cephesi özgünlüğünü korumaktadır. Cephe ekseninde yer alan girişin iki yanında birer dükkân bulunur. Dükkân cepheleri sonradan vitrin şeklinde düzenlenmiştir. Yapının birinci ve ikinci katlarının ortasında birer balkon vardır. Birinci kat balkon girişi düz atkı taş; ikinci kat ise basık kemerlidir. Balkonun yanlarında ikişer adet pencere açıklığı vardır. Balkon kapılarında olduğu gibi birinci kat pencereleri düz atkı taş; ikinci kat pencereleri ise basık kemerlidir. Kat araları profilli taş silme ile vurgulanan cephe, üstte profilli taş saçakla tamamlanır. Cephe, taş kornişlerle düşeyde beş bölüme ayrılmış ve yüzeyi sıvanıp boyanmıştır. Üzeri beşik çatı ile örtülü olan yapı, ön cephesi dışında özgünlüğünü kaybetmiştir.
10- ESAT İZZET MEMİŞOĞLU VE İSA ODABAŞ BİNALARI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Şeyh Keramettin Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Ticari
Gazi Caddesi’nin batı tarafında yer alan yapı zemin üzeri iki katlıdır. Sonraki yıllarda aslı dikkate alınarak yeniden inşa edilen yapının katları birleştirilerek günümüzde mağaza şeklinde kullanılmaktadır. İlk yapıldığı dönemde zemin katı dükkân, üst katları fındık içhanesi olarak kullanılan yapı 19. yüzyıl sonralarında inşa edilmiştir. Kat araları silmelerle vurgulanan yapının üst katlarında yer alan pencereler düşey dikdörtgen formlu ve ½ oranlıdır. Eski yapının pencere söve ve saçaklarının bu yapıda kullanıldığı görülmektedir. Özgünlüğünü neredeyse kaybetmiş olan yapının mimari biçimlenişi, eski kent dokusunu yansıtması bakımından önemlidir.
11- NECATİ DOMAÇ BİNASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Şeyh Keramettin Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Ticaret Yapısı
Fatih Caddesinin güneyinde yer alan yapı, birinci kat balkon kapısı üzerinde yer alan kitabesine göre 1904 (R. 1320) yılında inşa edilmiştir. Zemin üzeri üç katlı olan yapının aslında zemin üzeri bir katlı olduğu, sonradan üzerine iki kat daha ilave edildiği anlaşılmaktadır. Yapının doğusunda aynı tarzda inşa edilmiş zemin üzeri bir katlı iki adet dönem yapısı daha bulunmaktadır.
Yapının beden duvarları, zemin ve birinci katlarda kesme andezit; ikinci ve üçüncü katlarda ise moloz bazalt taş ile kâgir sistemde örülmüştür. Fatih Caddesi’ne bakan cephesi diğer cephelere göre daha gösterişlidir. Zemin katta iki adet iş yeri bulunmaktadır. Düz atkı taşlı olan iş yerlerinin cephesi vitrin şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Yapının birinci kat ekseninde basık kemerli balkon girişi vardır. Balkon ise sonradan yıkılmıştır. İki taraftan dekoratif taş payandalara oturtulmuş sütuncelerle sınırlanan balkon girişinin iki yanında düşey dikdörtgen formlu ve basık kemerli birer pencere bulunur. Pencere söveleri dekoratif payandalarla desteklenmiş olup, denizlikleri alttan profillendirilmiştir. Cephelerin korniş şeklinde düzenlenen köşelerinin, silme ve saçak seviyelerinde dekoratif başlıklar bulunur. Balkon girişi üzerinde, silme ile saçak arasında kalan bölüme sülüs hatlı“Ya Hâfız 1320” yazılı kitabe yerleştirilmiştir. Yapının cepheleri üstte profilli taş saçakla tamamlanır. Yapının üzerine sonradan eklenen katlar, birinci katın tekrarı şeklinde düzenlenmiştir. Diğer katlara göre daha basık olan üçüncü katın ortasında balkon girişi yerine pencere açıklığı bulunur. Yapının ara sokağa bakan cephesinin zemin katı sağır olup, üst katlarında düşey dikdörtgen biçimli ve düz atkı taşlı dörder pencere vardır. Yapının üst katlarına ara sokağa bakan doğu cephesinin güney köşesinde yer alan düz atkı taşlı bir kapıdan geçilen merdivenle ulaşılır.Yapının kat araları putrel demirler kullanılarak volta döşeme sistemi ile bölünmüştür. Döşeme, ikisi bağımsız, dördü duvarlara bitişik toplamda altı adet ayakla desteklenir. Duvarlar içten sıvanıp boyanmıştır. Tavan ve tabandaki volta döşeme sonradan betonla kaplanmıştır. Yapı ve yapının doğusunda yer alan aynı tarzda inşa edilmiş diğer iki yapı Fatih Caddesi’nde tarihi bir doku oluşturmaktadır.
12- HÜSEYİN TEKİN BİNASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Hacı Miktat Mahallesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: Parsel:
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi : Ticaret Yapısı
Fatih Caddesi’nin kuzey tarafında yer alan yapı; zemin üzeri üç katlı olup, çatı arası katı mevcuttur. Yapının inşa tarihini gösterir kitabesi bulunmamakla birlikte cadde üzerinde yer alan diğer ticaret yapılarının 20. yüzyılın başlarında inşa edildiği bilinmektedir. Zamanında alt katı dükkan, üst katları fındık içhanesi olarak kullanılan yapı, günümüzde çok katlı iş yeri işlevi ile kullanılmaktadır. Yapının güneye bakan ön cephesi, korniş ve silmelerle yatayda ve düşeyde üçer bölüme ayrılmıştır. Her bölümün içine düşey dikdörtgen biçimli ve ½ oranlı ikişerli pencereler yerleştirilmiştir. Birinci kat pencereleri düz atkı taşlı, İkinci ve üçüncü kat pencereleri ise yuvarlak kemerlidir. Pencere söve ve kemerleri cepheden hafif dışa taşırılarak vurgulanmıştır. Cephelerde, silme ve kornişlerin birleşme noktaları başlık şeklinde düzenlenmiştir. İkinci kattaki başlıkların altında ay-yıldız motifleri vardır. Cephenin ikinci katı ortasında yer alan balkon, taş korkulukludur. Balkon altında geometrik motifler görülür. Cephe, üstte yarım yuvarlak biçimli bir alınlıkla tamamlanır. Alınlık ortasında yarım yuvarlak biçimli açıklık vardır. Yapının zemin kat girişi, ortada yer alan açıklıktan sağlanır. Zemin katın doğusunda yer alan ve üst katlara ulaşılan merdiven bölümüne açılan kapı, sonradan kapatılarak merdiven dükkan içinden verilmiştir. Yapının kuzey cephesi, güney cephesi ile aynı düzenlemeye sahiptir. Önüne sonradan inşa edilen başka bir yapı cepheyi kapatmıştır. Yapı içten putrel demirler kullanılarak volta döşeme sistemi ile inşa edilmiştir. Sistem, ortada dört adet taş kolonla desteklenmiştir. Kolon köşeleri pahlıdır. İç mekânda tavan ve taban döşemeleri sonradan çağdaş malzeme ile değiştirilmiştir. Her ne kadar kısmi değişiklikler olsa da yapı plan bütünlüğünü günümüze kadar koruyabilen nadir ticaret yapılarından birisidir.
13- UĞUR SİNEMASI
İlçesi : Giresun Merkez
Mahalle/Köyü : Osmaniye Mahallesi Gazipaşa Caddesi
Kadastral Durum : Pafta: 16 Ada: 197 Parsel: 15
Karar / Tarih :14. 02. 1986 / 1917
Yapım Tarihi :
Yaptıran :
Yapı Tipi :Ticaret Yapısı
Osmaniye Mahallesi Gazipaşa Caddesi üzerinde yer alan yapı, zemin üzeri iki katlıdır. Kitabesi bulunmayan yapının, benzerleri ile karşılaştırıldığında 19. yüzyıl sonuna ait olduğu anlaşılır. Eskiden halk arasında Vaizoğlu Binası olarak bilinen yapı, 1970’li yıllarda Lale Sineması, 1980’li yıllarda ise Uğur sineması olarak kullanılmıştır. Sinema olarak kullanıldığı dönemlerde zemin katta bilet gişesi, büfe ve oturma alanları, birinci katta sinema, ikinci katta ise locaların yer aldığı ifade edilmektedir. Yapının içi 2000’li yıllarda tamamen yıkılarak işyeri olarak yeniden inşa edilmiştir. Yapının Gazi caddesine bakan kuzey cephesi ile ara sokağa bakan doğu cephesi özgünlüğünü kısmen korumuştur. Kuzey cephe ortasında yer alan girişi dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlıdır. Girişin iki yanında bulunan pencereler sonradan vitrin olarak düzenlenmiştir. Kuzey cephe, kare kesitli kaplama taşlarla düşeyde üç bölüme ayrılmış ve her bir bölüm içine ikili pencere sıraları yerleştirilmiştir. Doğu cephe ise aynı şekilde yedi bölüme ayrılmış olup, her bir bölümde bir adet giyotin pencere vardır. Pencerelerin kesme taş söveleri başlıklıdır. Yapının cepheleri üstte profilli taş saçakla sonlanır. Beşik çatılı üst örtünün kuzeye bakan yüzü üçgen alınlık şeklinde düzenlenmiştir.