1- BALIKLISU KÖYÜ CAMİSİ
İlçesi : Keşap
Mahalle/Köyü : Balıklısu Köyü
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : Tescil kaydı yoktur.
Yapım Tarihi : 1909
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Caminin, giriş kapısı üzerinde yer alan kitabesine göre 25 Haziran 1909 tarihinde yaptırılmıştır. Kâgir sistemde inşa edilen yapı, uzunlamasına dikdörtgen planlıdır. Malzeme bakımından beden duvarlarında kaba yonu, kat ve köşe silmelerinde, kapı ve pencere sövelerinde, mihrapta ince yonu andezit taşı kullanılmıştır. Son cemaat yeri bulunmayan camide girişin üzeri basit bir ile korunmaktadır. Cami, içten ahşap tavan, dıştan dört omuzlu kırma çatı ile örtülü olup, çatı çinko ile kaplanmıştır. Yapının minaresi sonradan ilave edilmiştir. Minare, silindirik formlu ve tek şerefeli olup, yüzeyi yiv sıraları ile hareketlendirilmiştir.
Caminin cephe düzenlemesi oldukça sadedir. Doğu, batı ve kuzey cephelerde iki adet alt, iki adet üst sıra penceresi yer alır. Pencereler dikdörtgen formlu, düz atkı taş açıklıklı ve demir şebekelidir. Üst sıra pencereleri, alt sıradakilere oranla daha küçük boyutludur. Alt sıra ferforjeleri S, üst sıra ferforjeleri C kıvrımlı olup, özgündür. Yapının güney cephesinde iki adet yuvarlak formlu ve küçük boyutlu üst sıra penceresi vardır. Cephe köşelerinde yer alan plastırların saçakla birleştiği noktalar başlık şeklinde düzenlenmiştir. Cepheler üstte profil sıraları ile hareketlendirilmiş taş bir saçakla son bulur. Harime giriş, kuzey cephesindeki dikdörtgen formlu ve basık kemer açıklıklı bir kapıdan sağlanır. Kemerlerin kilit taşı, kemer sorgucu şeklinde vurgulanarak dışa ve üste doğru taşırılmıştır. Kapı söveleri ince yonu taş olup, profillidir. Kapı üzerinde basit sülüs ile yazılmış 5 satırlık bir kitabe vardır. Kitabede Zümer suresi 73 ayetten bir alıntı yazılıdır.
Harimin beden duvarları alttan bir metre yüksekliğinde ahşap malzeme ile sonradan kaplanmış olup, üzeri sıvalı ve boyalıdır. Beden Kadınlar mahfilinin sonradan yenilendiği anlaşılmaktadır. Önde iki adet ahşap ayakla taşınan mahfil tek yönlüdür. Mihrabı, kesme taş olup, yüzeyi sadedir. Yuvarlak kemer açıklıklı olan mihrap nişinin iki kenarında ikişerli sütunçeler vardır. Mihrabın batısında yer alan minber ahşap olup, korkulukları stilize S kıvrımları ile yapılmıştır.
Bismillahirrahmanirrahim
Kâl Allahu Teala
Selamun Aleyküm tıbtum fedhulûhâ hâlidin
Sene 12 Haziran 1325
“Selam size tertemiz geldiniz. Artık ebedi kalmak üzere girin buraya"
2- GÜNEYKÖY CAMİSİ
İlçesi : Keşap
Mahalle/Köyü : Güneyköy
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : 09. 09. 2003/ 4791
Yapım Tarihi : 1898
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Kitabesi bulunmayan caminin son cemaat yeri girişi üzerinde, 1314 yılında inşa edildiği yazılıdır. Doğru ise 1898 tarihinde inşa edilmiş olmalıdır. Kâgir sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır (11.40 X 9.20 m.). Yapının uzunluğu, betonarme olarak sonradan eklenen son cemaat yeri ile 15.00 metre olmuştur. Beden duvarlarında malzeme bakımından kesme andezit taşı kullanılmış olup, güney ve batı duvarları sonradan sıvanmıştır. Son cemaat yeri sonradan eklenen yapının, minaresi yoktur. Cephe düzenlemesi bakımından sade olan yapıda, en çok dikkat çeken mimari elemanlar, pencereler ile silme ve saçaklarıdır. Yapının, alt sıra pencereleri dikdörtgen formlu olup, pencere üst söveleri, profilli saçak şeklindedir. Üst pencereler kare formlu olup, alt pencerelere göre daha küçüktür. Bu pencereler üstte saçak ile bitişiktir. Düz atkı taşlı olan pencerelerin tamamı, cepheden hafif dışa taşırılmış olup, demir şebekelidir. Doğu ve batı cephelerde altta üçer, üstte ikişer; kuzey ve güney cephelerde, altta ve üstte ikişer adet pencere vardır. Kuzey cephedeki üst sıra pencerelerinden batıda kalanı, sonradan mahfile geçilen kapı olarak yeniden düzenlenmiştir. Cepheler, üstte kısa tutulmuş iki sıra profilli bir saçak ile son bulur. Cami, dıştan çinko sacla kaplı dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür.
Sonradan eklenen son cemaat yerine doğu cephesindeki metal bir kapı ile girilir. Batı tarafından mahfile ulaşan merdiven vardır. Merdiven altı imam odası olarak düzenlenmiştir. Harime, kuzey cephesinin ortasında yer alan basık kemerli bir kapı ile girilir. Tek kanatlı giriş kapısı sonradan değiştirilmiştir. Girişin iki yanında üzeri üç sıra yivle hareketlendirilmiş birer plaster bulunur. Plasterlerin kaide ve başlıkları aynı formda olup, içbükey ve dışbükey silme sıraları ile oluşturulmuştur. Harimin kuzeyinde yer alan tek yönlü mahfil, önde iki adet ahşap ayakla taşınır. Ayakların yüzeyi sonradan lambri ile kaplanmıştır. Kesme taş ile inşa edilen mihrap, sade bir düzenlemeye sahip olup, duvar yüzeyinden hafif dışa taşırılmıştır. Yarım yuvarlak formlu nişin ortasında örgü motifi, iki yanında birer adet sütunce bulunur. Sütuncelerin kaide ve başlıkları aynı formda olup, üzerleri altın yaldız renginde boyanmıştır. Mihrabın hemen sağında yer alan minber ahşap olup, sonradan değiştirilmiştir. Basit işçilikli minberin aynalık kısmı, iç içe iki üçgen motifi vardır. Minber girişi üzerinde ve köşk kısmında ikişer adet alem vardır. Harimin duvar yüzeyleri beyaza boyanmış olup, herhangi bir süslemeye yer verilmemiştir. Tavan ve tabanı ahşap kaplamadır. Tavan ortasında, merkezinde dilimli daire bulunan onaltıgen bir göbek vardır.
3 - KARŞIYAKA MAHALLESİ ESKİ CAMİ
İlçesi : Keşap
Mahalle/Köyü : Karabulduk Köyü Karşıyaka Mahallesi
Kadastral Durum : Ada: 110 Parsel: 5
Karar / Tarih : 22. 09. 2010 / 2943
Yapım Tarihi : 1906
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Caminin girişi üzerinde, 1906 yılında inşa edildiği yazılıdır. Kâgir (yığma taş) sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır (15.20 X 12.20 m.). Malzeme bakımından beden duvarlarında kaba yonu bazalt taş; kemer, silme ve sövelerde ince yonu andezit taşı kullanılmıştır. Taş araları derzlerle belirginleştirilmiştir. Son cemaat yeri ve harimden oluşan caminin, yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli minaresi vardır. Sekizgen kaideli, soğan biçimli pabucu olan minarenin şerefe altında beş kademeli bir geçiş vardır. Kademeler diş sırası ve baklava dilimi motifleriyle oluşturulmuştur. Şerefe korkulukları betondur. Petek kısmı sade olan minare, konik külah üzerinde bir alemle sonlanır.
Caminin üzeri çinko sacla kaplı kırma çatı ile örtülüdür.
Caminin cephe düzenlemesi en çok dikkat çeken bölümü, kuzeydeki üç kemerli son cemaat yeridir. Kemerler, ortada iki bağımsız, yanlarda ise beden duvarlarına gömülü taş sütunlar üzerine oturur. Ortadaki sütunlar iyon başlıklıdır. Sütunları bağlayan iki kademeli yuvarlak kemerlerin kilit taşları stilize edilmiş palmet motifleriyle, kemer sorgucu şeklinde vurgulanmıştır. Revak şeklinde düzenlenmiş son cemaat yerinin üzeri çapraz tonozlarla örtülüdür. Son cemaat yerindeki kemerlerin hemen üzerinde yer alan ve cepheleri yatay yönde ikiye bölen silme sırası, tüm cepheleri dolanır. Caminin diğer cephelerinde mimari bakımdan en önemli elemanlar, pencerelerdir. Alt sıra pencereleri büyük, üst sıra pencereleri daha küçük boyutludur. Dikdörtgen formlu pencereler, basık kemer açıklıklı olup, cephe yüzeyinden hafif taşırılmıştır. Pencerelerin tamamı demir şebekelidir. Doğu ve batı cephelerinde üçer; kuzey ve güney cephelerde ikişer adet alt ve üst sıra pencereleri vardır. Güney cephede mihrap üzerinde yuvarlak formlu bir pencere daha vardır. Caminin meyilli bir arazide bulunması nedeni ile zemini tesviye edilmiştir. Kot farkı nedeniyle oluşturulan zemin bölümünde, güneyde iki, batıda üç adet yuvarlak formlu havalandırma penceresi vardır. Cepheler, üstte kısa tutulmuş, profilli, taş bir saçakla tamamlanmıştır.
Harime giriş, basık kemerli, iki kanatlı, ahşap bir kapı ile sağlanır. Kapının iki yanında yüzeyi yiv sıraları ile hareketlendirilmiş birer plaster bulunur. Plasterlerin kaide kısmı yüzeyinde üçgen vb. geometrik şekiller yer alır. Plaster, stilize edilmiş dor nizamında sade başlıklara sahiptir. Girişte plasterlerin yanları ve üçgen olan alınlık kısmının, sonradan çini ile kaplandığı görülmektedir. Harimin kuzeyinde yer alan tek yönlü mahfile, girişin hemen sağında yer alan “L” biçimli 20 basamaklı bir merdiven ile çıkılır. Sonradan betonarme olarak yenilenen ve son cemaat yeri ile birleştirilen mahfil, kenarlarda duvarlara, önde ise iki adet çini kaplı onikigen ayak üzerine oturur. Mahfil korkuluğu basit olup, lambri malzeme ile yenilenmiştir. İç mekânda, beden duvarlarının, mihrap, minber ve kürsünün sonradan yenilendiği ve çini ile kaplandığı görülür. Mihrabın niş kısmı dokuzgen olup, niş kenarlarında küçük birer sütunce vardır. Mihrap yüzeyinde yazı kuşakları bulunur. Mihrabın sağında, batı duvarına bitişik olarak inşa edilen minberin süpürgelik ve köşk kısımlarında yer alan kemerler sivridir.
Cami, sonradan kapsamlı bir onarım görmüştür. Onarım sırasında dış cephenin özgün hali korunmuştur. Ancak iç mekân, tavan seviyesine kadar çini ile kaplanmış ve son cemaat yeri mahfil ile birleştirilmiştir.
4- TEPEKÖY KÖYÜ CAMİSİ
İlçesi : KEŞAP
Mahalle/Köyü : Tepeköy Köyü
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : Tescil kaydı yoktur.
Yapım Tarihi : 1910
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Son cemaat yeri bulunmayan camide girişin üzeri basit bir ile korunmaktadır. Cami, içten ahşap tavan, dıştan dört omuzlu kırma çatı ile örtülü olup, çatı çinko ile kaplanmıştır. Yapının minaresi sonradan ilave edilmiştir. Minare, silindirik formlu ve tek şerefeli olup, yüzeyi yiv sıraları ile hareketlendirilmiştir. Giriş açıklığı üzerindeki kemer kilit taşında yer alan kitabesine göre 1910 yılında inşa edilmiştir. Kâgir (yığma taş) sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır. Malzeme bakımından beden duvarlarında kaba yonu, kat ve köşe silmelerinde, kapı ve pencere sövelerinde, mihrapta ince yonu andezit taşı kullanılmıştır. Taş araları derzlerle belirginleştirilmiştir. Üç kemerli son cemaat yeri ve harimden oluşan caminin, sonraki dönem eki olan tek şerefeli betonarme minaresi vardır. Caminin üzeri çinko sacla kaplı kırma çatı ile örtülüdür.
Caminin cephe düzenlemesi en çok dikkat çeken bölümü, kuzeydeki üç kemerli son cemaat yeridir. Kemerler, ortada iki bağımsız, yanlarda ise beden duvarlarına gömülü taş sütunlar üzerine oturur. Sütun başlıkları bilezik şeklindedir. Sütunları bağlayan yuvarlak kemerlerin kilit taşlarında stilize edilmiş çiçek motifleri görülür. Revak şeklinde düzenlenmiş son cemaat yerinin üzeri ahşap tavandır. Son cemaat yerindeki kemerlerin hemen üzerinde yer alan ve cepheleri yatay yönde ikiye bölen silme sırası, tüm cepheleri dolanır. Caminin doğu, batı ve güney cephe düzenlemeleri benzerlik gösterir. Bu cephelerde ikişer adet alt ve üst sıra pencereleri yer alır. Dikdörtgen formlu alt sıra pencereleri, düz atkı taş açıklıklı olup, söveleri cephe yüzeyinden hafif taşırılmıştır. Üst sıra pencereleri yuvarlak formlu ve küçük boyutludur. Alt sıra pencereleri demir şebekelidir. Cepheler, üstte kısa tutulmuş, profilli, taş bir saçakla tamamlanmıştır. Harime giriş, basık kemer açıklıklı, iki kanatlı, metal bir kapı ile sağlanır. Kapının taş söveleri sadedir. Basık kemer kilit taşı yüzeyinde karşılıklı iki ay arasında yıldız motifi ve 1326 tarihi bulunmaktadır. Kapı kanatlarında vazodan yükselen lale motifi görülür. Harimin kuzeyinde yer alan tek yönlü mahfile, girişin hemen sağında yer alan “L” biçimli bir merdiven ile çıkılır. Ahşap olan son cemaat yeri önde dört adet kare kesitli ahşap ayakla taşınır. Tek yönlü olan mahfilin ortasında balkonu yer alır. Mahfil korkuluğu kafes şeklinde olup, dekoratif bir görünüme sahiptir. Beden duvarları sade olup alt tarafı yaklaşık 1 metre yüksekliğinde ahşapla kaplanmıştır. Mihrabın niş kısmı yarım yuvarlak olup, niş kenarlarında ikişerli sütunce vardır. Sütunce kaidesinde ve başlığı üzerinde dikdörtgen formlu panolar oluşturulmuştur. Mihrabın üçgen olan alınlığı köşelerinde birer adet alem motifi vardır. Mihrabın batı bitişiğinde yer alan minberin korkulukları ajur tekniğiyle yapılmış olan küçük çemberlerin tekrarı şeklindedir. Aynalık merkezinde yer alan kare tabla içerisinde yıldız motifi bulunur. Harimin tavanı ahşaptır.
5- UĞURCA KÖYÜ CAMİSİ
İlçesi : Keşap
Mahalle/Köyü : Uğurca Köyü
Kadastral Durum : Ada: 68 Parsel: 7
Karar / Tarih : 28. 07. 2011 / 3569
Yapım Tarihi : 1904
Yaptıran :
Yapı Tipi : Cami
Kitabesi bulunmayan caminin son cemaat yeri girişi yanında, 1320 yılında inşa edildiği yazılıdır. Buna göre cami 1904 tarihinde inşa edilmiştir. Kâgir sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır (11.10 X 10.00 m.). Yapının uzunluğu, sonradan eklenen betonarme son cemaat yeri ile birlikte 16. 80 metre olmuştur. Beden duvarlarında malzeme bakımından bazalt kullanılmış olup, duvarların yüzeyi sıvanıp, boyanmıştır. Minaresi, kare kaideli, yuvarlak gövdeli ve tek şerefeli olup, sonradandır.
Cephe düzenlemesi bakımından oldukça sade olan yapının kuzeyinde sonradan inşa edilen son cemaat yeri vardır. Doğu ve batı cephelerinde üçer adet alt sıra penceresi yer alır. Pencereler, dikdörtgen formlu ve düz atkı taşlı ve mazgal şeklindedir. Söveleri cephe yüzeyinden hafif dışa taşırılmıştır. Güney cephede ise ikişer adet alt ve üst sıra pencereleri yer alır. Üst sıra pencerelerinin özgün demir korkulukları durmaktadır. Doğu ve batı cephelerdeki üst sıra pencerelerinin sonradan kapatıldığı izlenimi vardır. Alt ve üst sıra pencerelerinin arasında, bütün cepheleri dolaşan dörtgen bir silme sırası vardır. Cepheler, üstte dar bir saçakla son bulur. Doğu cephedeki taş saçak özgün ve profilli olup, diğerleri düzdür. Cami, dıştan çinko sacla kaplı dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Sonradan eklenen son cemaat yerine doğu cephesindeki metal bir kapı ile girilir. Batı tarafından mahfile ulaşan merdiven ve minare girişi vardır. Harime, kuzey cephesinin ortasında yer alan basık kemerli bir kapı ile girilir. Giriş kapısı sonradan değiştirilmiştir. Kapı sövesi, yüzeyden hafif taşıntı yapar. Girişin sağında diğer pencerelerle aynı formda bir pencere daha yer alır. Harimin kuzeyinde yer alan tek yönlü mahfil, önde ve ortada iki adet ahşap ayakla taşınır. Ayakların yüzeyi sonradan lambri ile kaplanmıştır. Mihrabı, sonradan sade bir seramikle kaplanmıştır. Mihrabın sağında, kuzey duvarına bitişik olarak inşa edilen ahşap olup, sonradan değiştirilmiştir. Basit işçilikli minberin aynalık kısmı, küçük ve sadedir. Harimin duvar yüzeyleri beyaza boyanmış olup, herhangi bir süslemeye yer verilmemiştir. Tavan ve tabanı ahşap kaplamadır.
6- HİSARÜSTÜ KÖYÜ MEZARLIĞI
İlçesi : KEŞAP
Mahalle/Köyü : Hisarüstü Köyü
Kadastral Durum : Ada: 136 Parsel: 1
Karar / Tarih : 19. 03. 1992 / 1309
Yapım Tarihi : 17. yüzyılda ilk gömüler başlamıştır.
Yaptıran :
Yapı Tipi : Mezarlık
Meyilli bir arazi üzerinde yer alan mezarlığın ortasından geçen yol mezarlığı ikiye bölmektedir. Bu mezarlıkta Osmanlı dönemine ait 19 adet mezar taşı yer alır. Giresun genelinde en eski tarihli mezar taşı bu mezarlıktadır. 1071 (1660-61) tarihli bu mezar taşı, … Yazıcı’ya aittir. Giresun’daki diğer mezarlıklardan farklı olarak kare kesitli mezar taşları vardır. Bu tipteki mezar taşlarının başlıkları gövdeden ayrı yapılarak sonradan gövdeye oturtulmaktadır.
7- ARMUTDÜZÜ KÖYÜ KİLİSE KALINTISI
İlçesi : KEŞAP
Mahalle/Köyü : Armutdüzü Köyü Kiliseyanı Mevkii
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : 18. 02. 2010 / 2535
Yapım Tarihi : 19. Yy.
Yaptıran :
Yapı Tipi : Kilise
Armutdüzü Köyü, Kiliseyanı Mevki’inde düzlük bir arazi içinde bulunan kilise belirlenmiş herhangi bir sit alanı içinde bulunmamaktadır. Geniş bir avlu içinde doğu-batı doğrultuda konumlanan kilise dörtgen plana sahiptir. Üç neftli kilisenin orta nefti yan neftlere göre daha geniş tutulmuştur. Apsis kısımlarının üst örtüsü hala ayakta olup apsislerde nişlere yer verilmiştir. Kilisenin inşasında ağırlıklı moloz taş kullanılmakla beraber yer yer düzgün keme taş malzemede kullanılmıştır. Kilisenin üst örtüsü ve batı duvarı tamamen yıkılmış diğer beden duvarları kısmen ayaktadır. Kuzey güney duvarlarında aydınlatma sağlamak amacıyla üçer adet pencere açıklığına yer verilmiştir. İç kısmı yıkık olduğu için fresk bezemeler izlenememekle birlikte yer yer boya kalıntıları görülebilmektedir. Kilisenin avlu duvarları bu gün tamamen yıkık durumda olduğu sadece batı duvarının kısmen sağlam olduğu görülmüştür. Kuzeybatı yönünde yeni karakterli taşınmazlar bulunan kilisenin ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgiye sahip değiliz.
8- ERKÖY KÖYÜ CAMİYANI KİLİSESİ
İlçesi : Keşap
Mahalle/Köyü : Erköy Köyü
Kadastral Durum : Ada: 110 Parsel: 4
Karar / Tarih : 22.09.2010/2943
Yapım Tarihi : 19. yy.
Yaptıran :
Yapı Tipi : Kilise
Keşap ilçesi, Erköy Köyü, eğimli bir arazi üzerinde kurulan kilise belirlenmiş herhangi bir sit alanı içinde bulunmamaktadır. Kilisenin hemen doğusunda zemin kattan oluşan yeni dokulu taşınmaz, batısında zemin kattan meydana gelen yeni dokulu cami bulunmaktadır. Doğu Batı doğrultuda uzanan ve dörtgen plana sahip kilise düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir. Apsis kısımları sökülen ve iç kısmında tadilat yapılıp yakın bir geçmişe kadar okul olarak kullanılan taşınmazın çatısı da saçla kaplanmıştır. Güney cephesindeki taş söveli kapısından giriş sağlan kilisenin iç kısmı dört beton duvarlarla dört bölüme ayrılmıştır. Girişten hemen sonra küçük bir hol, holün doğusunda büyük, batısında küçük ve kuzeyinde birer oda bulunmaktadır. Odaların tavanları ahşapla kapı durumdadır. Yine kilisenin orijinalinde olmayıp sonradan güney cephesine üç, doğu ve batı cephelerine ikişer olmak üzere toplam 7 adet pencere açılmıştır. Pencereler bu gün metal aksamlıdır. Kilisenin iç kısmı sıvanıp orijinal özelliklerini kaybetse de dış beden duvarları özgün özelliklerini kurumaktadır. Köy Tüzelkişiliğine aittir.