İlçesi                                    : Görele
Mahalle/Köyü                    : Merkez
Kadastral Durum              : Ada: 35 Parsel: 1
Karar / Tarih                      : 22. 05. 1996 / 2486
Yapım Tarihi                      : 1904 – 1905 (ilk inşası 18. yy.)
Yaptıran                              : Abonozzade Hüseyin Efendi ve Görele Halkı
Yapı Tipi                             : Cami

Giriş kapısı üzerinde yer alan sülüs hatlı kitabesine göre mevcut cami 1909 (R. 1325) tarihinde, Görele Kaymakamı Abanozzade Hüseyin Efendi ve Görele halkının yardımlarıyla inşa ettirilmiştir. Abanozzade Hüseyin Efendi’nin, Görele’de 1903-1908 arasında kaymakamlık yaptığı bilinmektedir. Reşit Efendizade Abdulmecit Efendi tarafından 1908 yılında yazılmış Osmanlıca belgeden “önceki caminin Hasan Ağa isimli bir hayırsever tarafından yaptırıldığı ve 1811 yılında Hacı Osman Kadı tarafından tamir ettirildiği, kendisinin de yeni caminin inşaatına memur edildiği” anlaşılır. Aynı belgede, minare taşlarının Ordu’dan getirtildiği, kaide kısmının deniz seviyesinin altında kalması nedeni ile temel atmak için Abdulreşit Efendinin kaynatası Hacı Emin Ağa tarafından Karabörk Köyü’nden getirtilen kızılağaç tomruklarının döşendiği yazılıdır.

Görele Kaimmakamı Abanozzade Hüseyin Efendinin himmet ve delaleti

Ve … … ahalinin ianesi ile inşa olunmuştur. 1325

Kâgir sistemde inşa edilen yapı, dıştan 19.49 X 13.34 m. ölçülerinde, kuzey-güney yönünde uzunlamasına dikdörtgen planlıdır. Malzeme bakımından beden duvarlarında bazalt; silme ve sövelerde andezit taşı kullanılan yapı, dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Son cemaat yeri sonradan yenilenen yapının minaresi kuzeydoğu köşesinde yer almaktadır.

Kuzey cephede iki katlı olarak inşa edilen son cemaat yeri, sonradan betonarme olarak yenilenmiştir. Son cemaat yerinden harime giriş basık kemer açıklıklı iki kanatlı, ahşap kapı ile sağlanır. Kemerin üst köşelerinde kalan üçgen bölümlere beş kollu birer yıldız motifi yerleştirilmiştir. Girişin yanlarında kübik kaidelere oturan, üzeri dört adet yiv sırası ile hareketlendirilen plasterler vardır. Kaidelerin, pano şeklinde düzenlenmiş yüzeyine, papatya benzeri bir çiçek motifi işlenmiştir. Plasterler, üstte stilize edilmiş dor tarzında başlıklara sahiptir. Başlıkların üzerine, arşitrav şeklinde düzenlenen alınlık kısmı oturur. Alınlık, altta ve üstte profilli silmelerle sınırlandırılmış olup, yüzeyinde iki satırlık kitabesi bulunur. Plasterlerin üzerine gelen yerlerde ise birer adet stilize edilmiş palmet motifi vardır. Doğu cephede, ana mekânın kuzeyinde yer alan kapıdan başka, basık kemer açıklıklı bir giriş kapısı daha bulunmaktadır. Ana mekânın doğu cephesinde; altta dört, üstte beş adet pencere yer alır. Alt sıra pencereleri, dikdörtgen formlu, düz atkı taşlı ve demir şebekelidir. Üst sıra pencereleri daha küçük boyutlu olup, dikdörtgen formlu, yuvarlak kemerli ve demir şebekelidir. Yapının güney cephesi, zeminden bir metre yüksekliğe kadar, taş aralarının derzlenmesi yoluyla hareketlendirilmiştir. İki adet olan alt sıra pencereleri, dikdörtgen formlu düz atkı taşlı ve demir şebekelidir. İçten yuvarlak kemerli ve mazgal şeklinde olan pencerelerin söveleri, yüzeyden hafif dışa taşırılmıştır. Daha küçük boyutlu olan iki adet üst sıra penceresi ise yuvarlak kemer açıklıklıdır. Yapının batı cephesi, ana düzenleniş bakımından doğu cephesi ile benzerlik gösterir. Güney cephedeki alt sıra pencereleri, dikdörtgen formlu düz atkı taşlı ve demir şebekelidir. İçten yuvarlak kemerli ve mazgal şeklinde olan pencerelerin söveleri, yüzeyden hafif dışa taşırılmıştır. Daha küçük boyutlu olan dört adet üst sıra penceresi ise yuvarlak kemer açıklıklıdır. Cephe, üstte profilli taş silmeli, kısa bir saçakla sonlanır. Cephenin köşesinde, minarenin kübik kaidesi yer alır. Ana mekân, dıştan Marsilya tipi kiremitle kaplı, dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür.

İç mekânda harimin kuzeyinde yer alan mahfil, tek yönlü olup, ortasında balkon şeklinde küçük bir çıkması vardır. Parmaklık şeklinde olan mahfil korkulukları ahşaptır. Mahfilin altı, çıtalarla kafes şeklinde hareketlendirilmiştir. Mihrap, kesme taş malzeme ile inşa edilmiş olup, üzeri boyanmıştır. Mihrabın yanlarında kübik kaidelere oturan, üzeri beş adet yiv sırası ile hareketlendirilen birer sütunce vardır. Kaidelerin, pano şeklinde düzenlenmiş yüzeyine, vazodan yükselen kıvrık dal motifi işlenmiştir. Sütunce başlıkları, iyon tarzındadır. Beşgen olan mihrap nişi, stilize yaprak motiflerinin tekrarıyla oluşturulan dikdörtgen biçimli bir bordür sırası ile çevrilidir. Mihrabın hemen batısında yer alan minber, ahşap malzemeden yapılmıştır. Kitabesine göre minber 1913 (R. 1329) yılında inşa edilmiştir. Yapının tavanı ahşap olup, ortasında bir kubbesi bulunur. Bağdadi sistemde inşa edilen kubbenin dört köşesinde, tavanı taşıyan ahşap sütunlar bulunur. Sütunlar; tavanda, içerisinde baklava dilimi ve rozet motifleri yer alan süsleme kuşağıyla birbirine bağlanmıştır. Kubbenin çevresinde, testere dişi motifli bir bordür sırası dolaşır. Kubbe köşelerinde kalan üçgen yüzeyler, çıtalarla bir merkezden dağılan ışınlar şeklinde doldurulmuştur. Beden duvarlarından tavana geçişte, tavan çevresini tamamen saran, üzerinde aplike edilmiş baklava dilimi motifi yer alan bir kuşak vardır. Tavanın, kubbe çevresinde kalan yüzeyi sadedir.

Kaynakça: 
- Giresun  Kent Kültürü- Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları/