İlçesi : Piraziz
Mahalle/Köyü : Merkez
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : Tescil kaydı yoktur.
Yapım Tarihi : 1870
Yaptıran : Tiralizade Ali Efendi
Yapı Tipi : Cami
Tiralizade Ali Efendi tarafından 1869’da yapımına, 1870’de ise Cuma namazı kılınmaya başlanmıştır. Caminin bulunduğu alan, 15. yüzyıl ortalarında, merkezi Ordu İli Turnasuyu Mevkisinde bulunan Samid Abdal tekkesine bağlı dervişler tarafından iskâna açıldığı için, halk arasında “Abdal” ve “Eren” Mevkisi olarak anılmıştır. Camisi olarak da bilinir.
Kâgir sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır (22.80 X 13,50 m.). Caminin planına sonradan müdahale edildiği, son cemaat yerinin, kuzey yönünde genişletildiği ve üst katının mahfil ile birleştirildiği anlaşılmaktadır. Beden duvarlarında malzeme bakımından taş kullanılmış olup, duvar yüzeyi sıvanıp, boyanmıştır. Cami, içten ahşap tavan, dıştan çinko sacla kaplı ve dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Yapının kuzeybatı köşesinde yer alan ancak planın genişletilmesiyle cami içinde kalan minaresi, kübik kaideli, soğanvari pabuçlu, çokgen planlı (onaltıgen) ve tek şerefeli olup, boğumlu bir külaha sahiptir.
Caminin dış cephelerindeki en önemli eleman olan pencereler, dikdörtgen formlu, sivri kemerli ve demir şebekelidir. Kemer kilit taşları, stilize edilmiş palmet motifleri ile kemer sorgucu şeklinde düzenlenmiştir. Üst sıra pencereleri yuvarlak formlu olup, testere dişi benzeri bir motif ile hareketlendirilmiştir. Caminin doğu ve batı cephelerinde beşer, güney cephesinde iki adet alt sıra penceresi vardır. Üst sıra pencereleri ise doğu ve batı cephelerde üçer, güney cephede iki adet olup, kuzey cephenin ek olan duvarı ortasında, giriş üzerinde bir adet kare formlu pencere daha yer alır. Harime, kuzey cephesi ortasında ve doğu cephenin kuzey kenarında kalan iki adet giriş vardır. Dikdörtgen formlu olan bu girişler, sonradan ilave olup, özgün değildir. Kapı kanatları metaldir. Caminin kuzey cephesinde bulunan son cemaat yeri iki katlı olup, sonradan genişletilmiş ve üst katı mahfil, alt katı harim ile birleştirilmiştir. Kuzeydeki girişin sağından “L” şeklindeki 15 basamaklı beton merdiven ile çıkılan mahfil, tek yönlü olup, kare kesitli altı adet ayakla taşınır. Köşk kısmı yer alan mahfilin, korkulukları, yuvarlak kemerli arkad sıraları şeklinde düzenlenmiştir. Güney duvarı ortasında giriş ekseninde yer alan çini mihrap sonradan olup, niş çevresindeki panoda Ayetel Kürsi, alınlık kısmında Bakara suresinden alınan “Fevelli Vecheke şatra’l-Mescid-i’l-Haram” (Yüzünü Mescid-i Haram’a çevir) ayeti, sülüs yazı ile yazılmıştır. Bu yazının iki kenarında yuvarlak pano içerisinde Allah ve Muhammet isimleri yazılıdır. Sekizgen olan mihrap nişinin iki kenarında birer sütunce yer alır. Alınlık yüzeyi klasik dönem Osmanlı çinilerinde görülen motiflerle süslüdür. Mihrabın sağında, kuzey duvarında bitişik olarak inşa edilen ve konik külah üzerindeki alemle son bulan minber, mobilya malzeme ile sonradan inşa edilmiş olup, basit işçiliklidir. Harimin tavan ve tabanı düz ahşap malzeme ile kaplanmıştır.
Kaynakça:
- Giresun Kent Kültürü- Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları/