İlçesi : Piraziz
Mahalle/Köyü : Maden Köyü
Kadastral Durum :
Karar / Tarih : Tescil kaydı yoktur.
Yapım Tarihi : 1906
Yaptıran : Gedikalizade Hacı Ahmet Ağa
Yapı Tipi : Cami
Giriş kapısı üzerinde yer alan kitabesine göre cami ilk olarak Gedikalizade Hacı Ahmet Ağa tarafından 1906 (1322 R.) yılında yaptırılmıştır.
Kâgir (yığma taş) sistemde inşa edilen yapı, kuzey-güney doğrultusunda kareye yakın dikdörtgen planlıdır (7.60 X 8.60 m.). Malzeme bakımından, giriş, kat ve köşe silmeleri, pencere söve ve lentoları, minare kaidesi ve mihrapta kesme ve ince yonu andezit, beden duvarlarında bazalt moloz taş kullanılmıştır. Moloz taş olan yüzeyler sıvanmıştır. Cami, içten ahşap tavan, dıştan çinko sac kaplı dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür. Son cemaat yeri olmayan caminin giriş bölümü, sonradan beton ile yenilenen tavanın uzatılmasıyla korunmuştur.
Harime giriş kuzey cephesinin ortasında yer alır. İnce yonu andezit taşı ile inşa edilen girişin iki yanı plastırlarla sınırlandırılmıştır. Plastır kaidelerinin yüzeyinde, köşeleri pahlanmış tabla motifi vardır. Plastır başlıkları üzerine oturtulan arşitrav şeklindeki bölüm ortasında dikdörtgen formlu bir kitabelik yer alır. Kitabe sonradan günümüz Türkçesi ile yenilenmiştir. Giriş açıklığı yuvarlak kemerli olup, kilit taşı, kemer sorgucu şeklinde dışa ve üste taşırılmıştır. Giriş, üstte profilli silmelerle oluşturulan üçgen alınlıkla tamamlanmıştır. Alınlık içerisinde kıvrık dal motifinin tekrarlanmasıyla oluşturulmuş bir süsleme kompozisyonu yer alır. Özgün giriş kapısı ahşap olup iki kanatlıdır. Alt ve orta tablaları yiv sıraları ile hareketlendirilmiş olup, üst tablası baklava dilimi motiflidir. Bu kapı tarafımızca cami yakınlarında bulunarak cami bahçesine taşınmıştır. Girişin doğusunda bir adet pencere, batısında ise cepheye bitişik olarak inşa edilmiş minare kaidesi vardır. Caminin doğu cephesinde üç adet alt, üç adet üst, batı cephesinde iki adet alt, iki adet üst sıra penceresi yer alır. Güney cephede ise bir adet alt sıra penceresi vardır. Pencereler, dikdörtgen formlu olup, alt sıra pencereleri yuvarlak, üst sıra pencereleri basık kemer açıklıklıdır. S kıvrımlı alt sıra ve C kıvrımlı üst sıra pencere ferforjeleri özgündür. Yapının kuzeybatı köşesine bitişik olan minaresi kareye yakın kesitli bir kaide üzerinden yükselir (3.10X2.90). Minare kısa, kalın, tek şerefeli ve silindirik formludur. Minareye giriş Kadınlar mahfilinin kuzeybatı köşesinden sağlanır. İç mekanda harimin kuzeyinde yer alan tek yönlü mahfile, son cemaat yerinin batı yönünde bulunan “L” şeklindeki ahşap bir merdivenle çıkılır. Tek yönlü mahfil, ön tarafta yuvarlak formlu iki adet beton ayak üzerine oturur. Bu hali ile mahfilin sonradan yenilendiği anlaşılmaktadır. Mahfil korkulukları ahşap olup, parmaklık şeklinde düzenlenmiştir. Güney duvarı ortasında giriş ekseninde yer alan mihrap, taş malzeme ile inşa edilmiştir. İki taraftan yarım yuvarlak sütunçelerle beden duvarından ayrılan mihrap, yarım yuvarlak nişlidir. Niş üzeri yuvarlak kemerli olup, sütunçeler iyon başlıklıdır. Mihrabın alınlık kısmı ortada birleşecek şekilde yerleştirilmiş iki adet volüt ile oluşturulmuştur. Volütlerin birleşme noktaları üzerine alem yerleştirilmiştir. Alınlık yüzeyinde sülüs yazı ile “Âl-i İmran” suresi 37. ayetten alınan “Küllemâ dehale aleyhâ Zekeriyye’l-Mihrâb” (Zekeriya onun yanına mihraba her girdikçe…) yazısı yazılıdır. Caminin ahşap olan minberi, mihraba bitişik inşa edilmiş olmasına rağmen sonradan sökülerek batı cephe duvarına bitiştirilmiştir. Kürsü, sonradan yenilenmiştir.
Caminin ahşap olan tavanı ortasında merkezi bir kubbe yer alır. Kubbe içerisine kalemişi ile ay – yıldız motifi işlenmiştir. Kubbenin ve tavan çevresinde testere dişi motifli bir püskül sırası dolanmaktadır.
Camiyi üç yönden saran hazirede Gedikalizade ailesine mensup mezarlar yer almaktadır. Bu mezarlardan bir tanesi Osmanlı, diğerleri erken Cumhuriyet dönemine aittir. Osmanlı dönemine ait olan Hamidi fes başlıklı ve talik hatlı mezar taşı, caminin banisi olan Gedikalizade Hacı Ahmet Ağa’nın mezarıdır. Bunun dışında Giresun türküsü olan Eşref Bey Türküsü’ne konu olan Eşref Beyin mezarı da bu hazirede yer alır.
Kaynakça:
- Giresun Kent Kültürü- Giresun Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları/